rKTs


J346

(e-text produced by ADARSHA)

see text in transliteration
83.226a
་འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལེའུ་སྟོང་ཕྲག
83.226b
བརྒྱ་པ་ལས་ལེའུ་བཞི་བཅུ་རྩ་བདུན་པ་སྟེ་འཕགས་པ་གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེས་ཞུས་པ། བམ་པོ་དང་པོ། ༄#། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱརྱ་རཏྣ་ཙཱུཎ་པ་རི་པྲྀཙྪཱ་ནཱ་མ་མ་ཧཱ་ཡཱ་ན་སཱུ་ཏྲ། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེས་ཞུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། སངས་རྒྱས་དང ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་ལ་དགེ་སློང་བཞི་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་གི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང་ཐབས་གཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པ། ཟག་པ་ཟད་པ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ། དབང་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ། སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། ཅང་ཤེས་པ། གླང་པོ་ཆེན་པོ། བྱ་བ་བྱས་པ། བྱེད་པ་བྱས་པ། ཁུར་བོར་བ། བདག་གི་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ། སྲིད་པ་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པས་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་དམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པ་ཤ་སྟག་གོ་།བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནས་འདུས་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དང་ཡང་ཐབས་གཅིག་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ། དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་པ། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བྱུང་བ། པད་མ་བླ་མའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ། རྡོ་རྗེའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ། རྒྱལ་མཚན་གྱི་རྩེ་མོའི་དཔུང་རྒྱན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་རྣམ་པར་རོལ་པ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཤིན་དུ་རྟོགས་པ། ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་བཀོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཤིན་ཏུ་གཏན་ལ་ཕེབས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་གྱུར་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་རབ་ཏུ་གཞོལ་བ། བདུད་ཀྱི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་གནས་ལ་རབ་ཏུ
83.227a
གནས་པ། མི་ཟད་པ་བསྟན་པའི་གཟུངས་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་པོ་ཚིམ་པར་བྱེད་པའི་སྤོབས་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ། མི་འཇིགས་པ་སེང་གེའི་སྟབས་ཀྱིས་འཁོར་ཐམས་ཅད་གནོན་པ་ལ་མཁས་པ། ཚིག་བསྟན་པ་ལ་ཕྱང་པས་དོན་ཡོད་པར་བསྐལ་པའི་བར་དུ་ལུང་སྟོན་པ། གཟུགས་ཀྱི་མཚན་བཟང་པོས་ལེགས་པར་བརྒྱན་པ། འདུས་པ་ངན་པའི་ཚོགས་ཕ་རོལ་རྒོལ་བ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཇོམས་པ། གྲགས་པ་དང་བརྗོད་པའི་སྒྲ་མཐོན་པོ་ཕྱོགས་བཅུར་གྲགས་པ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟོད་ཅིང་བསྔགས་ཏེ་རབ་ཏུ་བཀུར་བ། སྦྱིན་པ་དང ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང ། བཟོད་པ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་དང ། བསམ་གཏན་དང ། ཤེས་རབ་དང ། ཐབས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བ། བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གྲངས་མེད་པར་ཤིན་ཏུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་སོ་སོ་ཅི་རིགས་པར་ཆོས་ཀྱི་སྨན་གཏོང་བ། རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཟབ་ཅིང་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ལ་འཇུག་ཅིང་མཐའ་དང་མཐའ་མ་ཡིན་པ་དང ། རྟག་པ་དང་ཆད་པར་ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ། དགེ་བ་དག་ཅིང་དྲི་མ་མེད་པའི་བསམ་པ་དང་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང ། བསྡུ་བ་དང ། ཀུན་རིག་པ་དང ། རྣམ་པར་རིག་པའི་ཚུལ་མཁས་པ། རང་གི་སེམས་ལ་དབང་སྐུར་བ། སེམས་དཔའ་ཞིང་བརྟན་ལ་རྡོ་རྗེ་ལྟར་མི་ཕྱེད་པ། དད་པ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་དང ། དྲན་པ་དང ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང ། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ། སྟོབས་བཅུ་དང ། གཟུངས་དང ། སྨོན་ལམ་ལ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ། ཡོན་ཏན་དང ། ཡེ་ཤེས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བློ་ནམ་མཁའི་དབྱིངས་དང་མཉམ་པ་རྣམས་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་རྣམ
83.227b
པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང ། རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་ལྟ་བ་དང ། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དང ། མཐུ་ཆེན་ཐོབ་དང ། སེང་གེ་དང ། སེང་གེའི་བློ་གྲོས་དང ། སེང་གེའི་སྟབས་སུ་འགྲོ་དང ། སེང་གེའི་སྒྲ་མངོན་བསྒྲགས་དང ། མཆོག་གི་བློ་གྲོས་དང ། རྡོ་རྗེའི་བློ་གྲོས་དང ། རྡོ་རྗེས་རྣམ་པར་གནོན་དང ། རྡོ་རྗེའི་རྒྱལ་མཚན་དང ། རྡོ་རྗེའི་སྡེ་དང ། མི་གཡོ་བའི་གོམ་པས་རྣམ་པར་གནོན་དང ། འཇིག་རྟེན་གསུམ་གོམ་པས་རྣམ་པར་གནོན་དང ། མིག་བཟངས་དང ། པད་མའི་མིག་དང ། པད་མ་བཀོད་པ་དང ། རིན་པོ་ཆེ་བཀོད་པ་དང ། སྤོབས་པ་ཆེན་པོ་དང ། མཐུ་བོ་ཆེ་དང ། རིན་ཆེན་ཁར་བ་དང ། རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་དང ། ལག་ན་ཕྱག་རྒྱ་རིན་པོ་ཆེ་དང ། ཡོན་ཏན་གྱི་རྒྱལ་པོ་སྣང་དང ། བཀོད་པའི་རྒྱལ་པོ་སྣང་དང ། བཀོད་པའི་རྒྱལ་པོ་དང ། ཡིད་གཉིས་རྣམ་པར་འཇོམས་དང ། གློག་གི་སྣང་བས་བརྒྱན་དང ། ནམ་མཁའ་མཛོད་དང ། དབྱངས་སྙན་དང ། སྤྲིན་དབྱངས་དང ། རྔ་སྒྲ་དང ། དབྱངས་རྣམ་པར་དག་དང ། རྣམ་པར་དག་པའི་བློ་གྲོས་དང ། བཟང་སྐྱོང་ལ་སོགས་པ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་བཅུ་དྲུག་དང ། འཇམ་དཔལ་ལ་སོགས་པ་སེམས་དཔའ་དཔེ་མེད་པ་དྲུག་བཅུ་དང ། སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་དག་པའི་སེམས་ཅན་སུམ་བཅུ་རྩ་གཉིས་དང ། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤ་སྟག་གོ་།ལྷའི་བུ་བདུད་ལས་རྒྱལ་དང ། ལྷའི་བུ་དགེ་བ་བཀོད་དང ། ལྷའི་བུ་མཚམས་རབ་དང ། བཟང་པོའི་རྒྱལ་པོ་དང ། རྒྱལ་བ་དང ། རྒྱལ་བའི་བློ་གྲོས་དང ། རབ་ཏུ་ཞི་ཞིང་དུལ་བའི་དབང་ཕྱུག་དང ། ལྷའི་བུ་ལེགས་པར་སེམས་པ་དང ། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་ལྷའི་བུ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་དང ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་དང ། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་དང ། མི་མཇེད་ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་པ་དང ། ལྷའི་བུ་དེད་དཔོན་དང ། ལྷའི་བུ་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་དང ། དེ་དག་དང ། གཞན
83.228a
ཡང་ལྷ་དང ། ཀླུ་དང ། གནོད་སྦྱིན་དང ། དྲི་ཟ་དང ། ལྷ་མ་ཡིན་དང ། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང ། མི་འམ་ཅི་དང ། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང ། མི་དང ། མི་མ་ཡིན་པ་དུ་མ་དང་ཡང་ཐབས་གཅིག་གོ་།དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཀོད་པ་ཆེན་པོའི་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་བཞུགས་ཏེ་འཁོར་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་གྱིས་བལྟས་ནས་ཆོས་སྟོན་ཏེ། སེང་གེ་ལྟར་ནི་སྒྲོགས། ཉི་མ་ལྟར་ནི་ལྷན་ནེ། ཟླ་བ་ལྟར་ནི་ལྷམ་མེ། སྒྲོན་མ་ལྟར་ནི་འབར་བརྒྱ་བྱིན་ལྟར་ལྷང་ངེ ། ཚངས་པ་ལྟར་ནི་ལྷག་གེ། །རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་དབུས་ནས་རི་རབ་ལྟར་ནི་འཕགས་ཏེ་འཁོར་ཆེན་པོའི་དབུས་སུ་གཤེགས་ནས་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ། ཐོག་མར་དགེ་བ་བར་དུ་དགེ་བ། ཐ་མར་དགེ་བ། དོན་བཟང་པོ། ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོ་མ་འདྲེས་པ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། ཡོངས་སུ་དག་པ། ཡོངས་སུ་བྱང་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་ལས་བརྩམས་ནས། ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་ལོགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་གཉིས་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལེགས་པར་སྤྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་དག་པར་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ད་ལྟ་ན་བཞུགས་ཏེ། འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་པ་དེའི་གན་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱ་སྟོང་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ལྷ་དང ། ཀླུ་དང ། གནོད་སྦྱིན་དང ། དྲི་ཟ་དང ། ལྷ་མ་ཡིན་དང ། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང ། མི་འམ་ཅི་དང ། ལྟོ་འཕྱེ
83.228b
ཆེན་པོ་དང་མི་དང ། མི་མ་ཡིན་པ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལེགས་པར་སྤྲུལ་པ་དེ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདིར་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་འདུག་ནས་རིན་པོ་ཆེའི་གདུགས་གཅིག་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཁེབས་པར་བྱས་སྟེ། མེ་ཏོག་ཁ་དོག་དུ་མ། ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་དག་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཁེབས་པར་བྱས་ནས་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དེ་ཉིད་དུ་འདུག་སྟེ་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་སྨྲས་སོ། །གང་གིས་སྡུག་བསྔལ་མཐའ་ཡས་བཟོད་བྱས་ཤིང ། །བརྟུལ་ཞུགས་བརྟན་པས་བྱང་ཆུབ་རབ་བསྒྲུབས་པ། །དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་ཤཱག་ཐུབ་སུས་མཐོང་བ། །ལྷ་མི་རྣམས་ཀྱིས་རྙེད་པ་རབ་ཏུ་རྙེད། །གང་གཱའི་བྱེ་སྙེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མང ། །བརྩོན་འགྲུས་དག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ཕྱིར་བོར་ཏེ། །སྟོང་ཕྲག་བྱེ་བའི་བདུད་རྣམས་རབ་རྟུལ་ནས། །བྱང་ཆུབ་རྡུལ་བྲལ་མྱ་ངན་མེད་པ་ཐོབ། །འགྲོ་བ་ཀུན་ཀྱི་གཙོ་བོ་བསྙེན་བཀུར་བར། །ཤར་ཕྱོགས་ལོགས་ཀྱི་མཆོག་གི་འཇིག་རྟེན་ཁམས། །ལེགས་པར་སྤྲུལ་ནས་སྤྱོད་པ་ཡོངས་དག་པའི། །རྒྱལ་བའི་ཐད་ནས་བདག་ནི་འདིར་མཆིས་སོ། །སུ་དག་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་རྣམས་ཉན་པ་དང ། །ཕྱོགས་བཅུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བལྟ་བ་དང ། །རྐང་གཉིས་གཙོ་བོ་དེ་ཡང་བལྟ་འདོད་པ། །དེ་དག་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོར་མྱུར་དུ་ཤོག་།འདྲེན་པ་མཐོང་བ་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ། །ཞི་བའི་ཆོས་ཀྱང་ཐོས་པར་ཤིན་ཏུ་དཀའ། །དལ་འབྱོར་མིར་སྐྱེ་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དད་པའང་རྟག་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ། །འཇིག་རྟེན་རྣམ་པར་འདྲེན་པ་བཞུགས་བཞིན་དུ། །བདེ་འདོད་གང་ཞིག་བསོད་ནམས་མི་བྱེད་ན། །མྱ་ངན་འདས་ནས་དེས་ནི་ཅི་བྱ་ཡིས། །དེ་ནི་རྒྱལ་བའི་དྲུང
83.229a
དེར་འདོད་པར་བྱ། །གང་དག་ངན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་ནི། །ལྷ་མིའི་ནང་དུ་བདེ་བ་འཐོབ་པ་དང ། །མྱ་ངན་འདས་འཐོབ་བདེ་བར་འགྱུར་འདོད་པ། །མཚུངས་མེད་དེའི་གན་དུ་དེ་དག་དོང ། །དེ་ནི་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་བདུད་རྩི་སྦྱིན། །དེ་ནི་དེད་དཔོན་མཆོག་གི་ལམ་མཚོན་པ། །དེ་ནི་ཆོས་རྒྱལ་རིན་ཆེན་དམ་པ་འཆང ། །དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཀུན་ཀྱི་རྟེན་དང་དཔུང ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་འདི་དག་སྨྲས་པས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱང་དབྱངས་ཀྱིས་གོ་བར་གྱུར། ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་ཀྱང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་ཐོས་ཏེ། ཐོས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་བུའི་དོན་དང་ལྡན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གང་ནས་བྱུང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་ཤར་ཕྱོགས་ལོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དགུ་གཉིས་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལེགས་པར་སྤྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་དག་པར་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ད་ལྟར་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་པ་དེའི་གན་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱད་སྟོང་དང་བཅས་ཏེ་ང་ལ་བལྟ་བ་དང ། ཕྱག་བྱ་བ་དང ། བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་དང ། ཕྱོགས་བཅུ་ནས་འདུས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདི་དག་ཀྱང་བལྟ་བའི་ཕྱིར་ལྷ་དང ། ཀླུ་དང ། གནོད་སྦྱིན་དང ། དྲི་ཟ་དང ། ལྷ་མ་ཡིན་དང ། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང ། མི་འམ་ཅི་དང ། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང ། མི་དང ། མི་མ་ཡིན་པ་བརྒྱ་སྟོང་མང
83.229b
པོས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ནས་རྔ་ནི་རབ་ཏུ་རྡུང ། མེ་ཏོག་གི་ཆར་ནི་རབ་ཏུ་འབེབས། འོད་ཟེར་ནི་འབྱིན། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནི་གཡོ་བར་བྱེད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐུ་ཆེན་པོ་དང ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལེགས་པར་སྤྲུལ་པ་དེ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདིར་ཕྱིན་ཏེ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེ་དེས་སེམས་ཅན་བག་མེད་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བའི་ཕྱིར་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་འདུག་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་སྨྲས་སོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གོ་བར་བྱས་ནས་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡང་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱ་སྟོང་པོ་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ལྷ་དང ། ཀླུ་དང ། གནོད་སྦྱིན་དང ། དྲི་ཟ་དང ། ལྷ་མ་ཡིན་དང ། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང ། མི་འམ་ཅི་དང ། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང ། མི་དང ། མི་མ་ཡིན་པ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ནས་རྔ་ནི་རབ་ཏུ་རྡུང ། མེ་ཏོག་གི་ཆར་ནི་རབ་ཏུ་འབེབས། འོད་ཟེར་ནི་འབྱིན། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནི་གཡོ་བར་བྱེད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐུ་ཆེན་པོ་དང ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་དང ། ལྷ་དང ། ཀླུ་དང ། གནོད་སྦྱིན་དང་དྲི་ཟ་དང ། ལྷ་མ་ཡིན་དང ། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང ། མི་འམ་ཅི་དང ། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང ། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ
83.230a
བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་དེ་དག་དང ། ལྷན་ཅིག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འདུག་གོ་།ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་དག་པར་རབ་ཏུ་གནས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། འཚོ་འམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་སྙུན་གསོལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་པ་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉན་པའི་སླད་དུ་འདིར་མཆིས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ལ་གནས་ན་ཤིན་ཏུ་མཐར་ཕྱིན་པ་དང ། ཤིན་ཏུ་གྲུབ་པ་དང ། བདེ་བར་འགྱུར་བ་དང ། ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང ། དེ་དག་ལ་བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བ་དང ། རང་གི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རབ་ཏུ་འཚལ་བར་འགྱུར་བ་དང ། སྤྱོད་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བ་དང ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་པས་འདོད་ཆགས་དང ། ཞེ་སྡང་དང ། གཏི་མུག་གི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་སྦྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང ། ཆོས་ཀྱི་སྤྱོད་པས་སེམས་ཅན་མི་མཐུན་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་ནན་ཏན་ལ་མོས་པར་བགྱིད་པར་འགྱུར་བ་དང ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་བ་དང ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་འཚོ་བར་འགྱུར་བ་དང ། དེ་དག་ལ་བདུད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གླགས་མི་རྙེད་པར་འགྱུར་བ་དང །
83.230b
དེ་དག་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ན་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལྟ་བ་ལ་སྒྲིབ་པ་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་བ་དང ། དེ་དག་གི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་པས་རིག་པར་འགྱུར་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལེགས་པར་བསྟན་དུ་གསོལ། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་དང ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་དཔེ་ཙམ་ཅུང་ཟད་ཅིག་བཤད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལེགས་སོ་ཞེས་གསོལ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལྟར་ཉན་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་འདི་བཞི་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང ། མངོན་པར་ཤེས་པ་སྒྲུབ་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་བསྔོ་བའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མཁས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་ལམ་སྨྲ་བའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མཁས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་སྒྲུབ་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ
83.231a
དག་པ་ནི་བསམ་གཏན་ལ་སེམས་ལས་སུ་རུང་བའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མཁས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་བརྟན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མཁས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དྲུག་པོ་དེ་དག་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པ་དང ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང ། བཟོད་པ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་དང ། བསམ་གཏན་དང ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སེར་སྣའི་དྲི་མས་ཀུན་ཏུ་དཀྲིས་པའི་སེམས་སེལ་བ་དང ། གཏོང་བའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་སེམས་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་དང ། དེ་སེར་སྣའི་དྲི་མ་བསལ་ཏེ་གཏོང་བའི་སེམས་ལ་གནས་ནས་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་སེམས་ལ་གནས་སོ། །དེ་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པ་ན་ཐ་དད་པ་བཞི་མི་བྱེད་དེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐ་དད་དུ་མི་བྱེད་པ་དང ། ཆོས་ཐ་དད་པ་དང ། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཐ་དད་པ་དང ། བསམ་པ་ཐ་དད་དུ་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་ཐ་དད་དུ་མི་བྱེད་ཅེ་ན། འདི་ལ་ནི་སྦྱིན། འདི་ལ་ནི་མི་སྦྱིན། འདི་ལ་ནི་མང་དུ་སྦྱིན། འདི་ལ་ནི་ཉུང་ངུ་སྦྱིན། འདི་ལ་ནི་བཟང་པོ་སྦྱིན། འདི་ལ་ནི་ངན་པ་སྦྱིན། འདི་ལ་ནི་རྟག་ཏུ་སྦྱིན། འདི་ལ་ནི་རྟག་ཏུ་མི་སྦྱིན། འདི་ལ་ནི་སྟི་སྟང་དུ་བྱས་ཏེ་སྦྱིན། འདི་ལ་ནི་སྟི་སྟང་དུ་བྱས་ཏེ་མི་སྦྱིན། འདི་ལ་ནི་ཐམས་ཅད་སྦྱིན། འདི་ལ་ནི་ཐམས་ཅད་མི་སྦྱིན། འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ། འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མི་ལྡན་པ། འདི་ནི་སྦྱིན་པའི་གནས། འདི་ནི་སྦྱིན་པའི་གནས་མ་ཡིན། འདི་ལ་སྦྱིན་ན
83.231b
སྦྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར། འདི་ལ་ནི་རྣམ་པར་དག་པར་མི་འགྱུར། འདི་ནི་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ། འདི་ནི་ལོག་པར་ཞུགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་གང་འདི་ལྟ་བུའི་སེམས་འཕྲོ་བ་སྤོང་ཞིང་མཉམ་པ་ཉིད་དང ། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་དང ། མི་མཐོ་མི་དམའ་བ་དང ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པ་དང་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་དང ། མཚུངས་པར་སྦྱིན་པ་དང ། མཚུངས་པར་བྱམས་པ་དང ། མཚུངས་པར་སྙིང་རྗེ་བ་དང ། བྱེ་བྲག་མེད་པ་དང ། ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་ཐ་དད་དུ་མི་བྱེད་ཅེ་ན། གང་ཆོས་སྨྲ་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ལ་ནི་སྦྱིན། གང་ཆོས་མི་སྨྲ་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ལ་ནི་མི་སྦྱིན་ནོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་སེམས་མི་བསྐྱེད་དེ། དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་ནས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་དམན་པའོ་སྙམ་དུ་སྦྱིན་པ་མི་སྦྱིན། འཕགས་པ་རྣམས་ནི་རྒྱ་ཆེན་པོའོ་ཞེས་སྦྱིན་པ་མི་སྦྱིན་གྱི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རང་བཞིན་གྱིས་མཉམ་སྟེ་བྱེ་བྲག་མེད་པས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པ་འདི་ནི་ཆོས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཐ་དད་དུ་མི་བྱེད་ཅེ་ན། གང་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་བརྒྱ་བྱིན་ཐོབ་པར་མི་སྔོ། ཚངས་པ་ཐོབ་པར་མ་ཡིན། རྒྱལ་པོའི་སྲིད་དང ། ཚོང་དཔོན་དང ། ཁྱིམ་བདག་དང ། གཟུགས་དང ། ལོངས་སྤྱོད་དང ། དབང་ཕྱུག་དང ། གཡོག་འདོད་པར་མ་ཡིན། སྲིད་པའི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་གནས་རྣམས་སུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཡོངས་སུ་མི་སྔོ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པར་མ་ཡིན། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པར་མ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་གཞན་དུ་མི་སྔོ་བ་འདི་ནི་བསྔོ་བ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འདི་ལྟར་ན་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པ་ན་བསམ་པ་ཐ་དད་དུ་མི་བྱེད་ཅེ་ན། བསམ
83.232a
པ་མཉམ་པ། སྦྱོར་བ་མཉམ་པ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མི་རེ་བ། ཕ་རོལ་ལ་བྱས་པའི་ལན་རེ་བ་མེད་པ། གཡོ་མེད་པ་དང ། སྒྱུར་མེད་པས་སེམས་ཐག་པ་ནས་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་བཏང་པའི་བློ་སེམས་འགྱོད་པ་མེད་པ་གནས་གསུམ་དུ་དད་པ་ཐོབ་སྟེ་སྦྱིན་ནོ་སྙམ་པ་དང ། སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང ། བྱིན་ནས་དད་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་འདི་ནི་བསམ་པ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པ་ན་ཐ་དད་པ་འདི་བཞི་མི་བྱེད་དེ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡོངས་སུ་དག་པའི་རྐང་པ་དང་པོའོ། །དེ་ལྟ་བ་བརྒྱད་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ། བརྒྱད་པོ་དག་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པ་དང ། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་དུ་ལྟ་བ་དང ། སྲོག་ཏུ་ལྟ་བ་དང ། གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་དང ། ཆད་པར་ལྟ་བ་དང ། རྟག་པར་ལྟ་བ་དང ། འབྱུང་བར་ལྟ་བ་དང ། འཇིག་པར་ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། ལྟ་བ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བག་ལ་ཉལ་བཞི་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་དང ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་དང ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་དང ། བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བའི་བག་ལ་ཉལ་ཏེ། བག་ལ་ཉལ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་འདུ་ཤེས་བཞི་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། རྟག་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང ། བདེ་བར་འདུ་ཤེས་པ་དང ། གཙང་བར་འདུ་ཤེས་པ་དང ། བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་སྟེ། འདུ་ཤེས་བཞི་པོ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ། དེ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ལུས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང ། ངག་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང ། སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང །
83.232b
བསམ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཆགས་པ་གསུམ་ལས་ཤིན་དུ་འདས་ནས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཆགས་པ་དང ། འགྱོད་པ་ལ་ཆགས་པ་དང ། ཐེག་པ་དམན་པར་བསྔོ་བ་ལ་ཆགས་པ་སྟེ། གསུམ་པོ་དེ་དག་ལས་ཤིན་དུ་འདས་ནས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་འཇིགས་པ་གསུམ་ལས་ཤིན་དུ་འདས་ནས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་འཇིགས་པ་དང ། རློམ་སེམས་ཀྱི་འཇིགས་པ་དང ། བདུད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་འཇིགས་པ་སྟེ། གསུམ་པོ་དེ་དག་ལས་ཤིན་དུ་འདས་ནས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་རྒྱ་བཞིས་བཏབ་ནས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱས་བཏབ་པ་དང ། ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱས་བཏབ་པ་དང ། སེམས་ཅན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱས་བཏབ་པ་དང ། བྱང་ཆུབ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱས་བཏབ་པ་སྟེ། རྒྱ་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་བཏབ་ནས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་བཞི་དང་མི་འབྲལ་བར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་བྱེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་དང ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པའི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་དང ། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་དང ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་མ་བྲལ་བར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དྲན་པ་བཞི་དང་མི་འབྲལ་བར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དྲན་པ་དང ། སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་དྲན་པ་དང ། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དྲན་པ་དང ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་པ་དྲན་པ་སྟེ། དྲན་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་མ་བྲལ་བར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ།
83.233a
གསུམ་གང་ཞེ་ན། བདག་གི་འཁོར་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང ། སེམས་ཅན་གྱི་འཁོར་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འཁོར་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། འཁོར་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། སྦྱིན་པ་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང ། སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང ། སྒྱུ་མའི་ཆོས་སུ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང ། བསྔོ་བ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་པ་དེའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཤིན་དུ་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་རྣམ་པ་གཅིག་སྟེ། རྣམ་པ་གཅིག་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མཉམ་པ་མེད་པའི་སེམས། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སེམས། འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ལས་མཆོག་ཏུ་བྱེ་བྲག་ཏུ་འཕགས་པའི་སེམས། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སེམས། བདུད་ཐམས་ཅད་འདུལ་བའི་སེམས། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་བྱེད་པའི་སེམས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྒྲོལ་བའི་སེམས། ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་དེ་ཉིད་མི་འདོར་ཞིང་སྲུང་བ་དང ། སྦེད་པ་དང་མ་བརྗེད
83.233b
པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་གཅིག་གོ་།རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་པ་གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་འོད་ཟེར་ཐོགས་པ་མེད་པ་དང ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བསམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། འདི་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རྣམ་པ་གསུམ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་བསལ་བས་ལུས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང ། ཁ་གསག་དང་གཞོགས་སློངས་དང ། ངག་གི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་བསལ་བས། ངག་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང ། འདོད་པ་དང་གནོད་སེམས་དང ། རྣམ་པར་འཚེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསལ་བས་སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ་འདི་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། རྣམ་པ་བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བསླབ་པ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་དང ། བསླབ་པ་ཡང་དག་པར་བཟུང་བ་མ་ཉམས་པ་དང ། སེམས་ཅན་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ལ་སྟོན་པ་བཞིན་དུ་གུས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། རྣམ་པ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་ལ་མི་སྟོད་པ་དང ། གཞན་ལ་མི་སྨོད་པ་དང ། མ་བསླབས་པ་ལ་མི་བརྙས་པ་དང ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སེམས་ལ་མི་རེ་བ་དང ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་མི་འདོད་པ་སྟེ།
83.234a
འདི་ནི་རྣམ་པ་ལྔའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། རྣམ་པ་དྲུག་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བསླབ་པ་ལས་མི་འདའ་བས་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང ། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་འགྱོད་པ་མེད་པས་ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་ལྟ་བས་དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤོང་བས་གཏོང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང ། སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་མི་གནས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང ། དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པས་ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྟེ། འདི་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་གོ་།རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། ་རྣམ་པ་བདུན་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་དད་པ་དང ། བདག་ཉིད་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཏེ་ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང ། ང་རྒྱལ་མེད་པས་གུས་པ་དང ། བདག་དང་གཞན་ལ་གདུང་བ་མེད་པས་ངེས་པ་དང ། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་ཁ་ན་མ་མཐོ་བ་ལ་འཇིགས་པར་ལྟ་བས་རྣམ་པར་འཚེ་བ་མེད་པ་དང ། སེམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཉེ་བར་ཞི་བས་འཁོན་དུ་མི་འཛིན་པ་སྟེ། འདི་ནི་རྣམ་བདུན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། རྣམ་པ་བརྒྱད་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཚུལ་མི་འཆོས་པ་དང ། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་འདོར་བས་ཁ་གསག་མེད་པ་དང ། རང་བཞིན་གྱིས་ཆོག་ཤེས་པས་ཐོབ་ཀྱིས་འཇལ་བ་མི་བྱེད་པ་དང ། སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པས་འཕགས་པའི་རིགས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང ། དགོན་པ་ལ་གནས་པ་རྗེས་སུ་མི་གཏོང་བས་ལུས་ལ་མི་ལྟ་བ་དང ། དམ་པའི
83.234b
ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་སྲོག་ལ་མི་ལྟ་བ་དང ། འདུ་འཛི་སྤོང་བས་གཅིག་པུ་ན་དགའ་བ་དང ། ཁམས་གསུམ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འཇིགས་པས་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བ་ལ་མོས་པ་སྟེ། འདི་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། རྣམ་པ་དགུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་དངོས་པོ་དགུ་པོ་རྣམས་འདུལ་བ་དང ། སེམས་ཅན་གྱི་གནས་དགུ་པོ་རྣམས་ལས་ཤིན་དུ་འདའ་བ་དང ། མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་པ་དང ། ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པས་སེམས་ཞི་བ་དང ། སེམས་ལས་སུ་རུང་བས་ཞི་གནས་ཀྱི་ཚོགས་ཀུན་དུ་ཚོལ་བ་དང ། ཆོ་ག་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྟ་བ་ཉམས་པ་ལས་ཤིན་དུ་འདས་པས་མི་ལྷོད་པ་དང ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མི་སླུ་བ་དང ། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྐྱོན་མེད་པས་ཤིན་དུ་མཐར་ཐུག་པ་དང ། ཡོངས་སུ་སྔོ་བ་ལ་མཁས་པས་སེམས་ཕྱད་པ་སྟེ། འདི་ནི་རྣམ་པ་དགུའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། རྣམ་པ་བཅུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་ལས་རྣམ་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང ། ངག་གི་ལས་རྣམ་བཞི་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང ། ཡིད་ཀྱི་ལས་རྣམ་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང ། གཡོ་སྒྱུ་དང་བྲལ་ཏེ་དྲང་ཞིང་ཚུལ་འཆོས་པ་མེད་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་དང ། བསླབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་མི་འགལ་བ་དང ། ཕན་པར་སྦྱོར་བའི་དངོས་པོའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་རྗེས་སུ་སྟོན་པ་དང ། དུལ་ཞིང་ཅང་ཤེས་ཀྱི་སའི་ཕྱིར་སེམས་དམུ་རྒོད་མ་ཡིན་པ་དང ། བདག་ཉིད་བྱེད་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སློབ་མར་གྱུར་པ་དང ། ང་རྒྱལ་མེད་པས་སྦྱིན་པའི་གནས་རྣམས་ལ་འདུད་ཅིང་ཕྱག་འཚལ་བ་དང ། སྲོག་གི་དབང་པོར་ཆོས་མདུན་དུ་བྱེད་ཀྱི
83.235a
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཟང་ཟིང་མདུན་དུ་མི་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་རྣམ་པ་བཅུའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་པ་གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། མཚན་མ་དང་བཅས་ཤིང་འབད་པ་དང་བཅས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་མི་འབྲལ་བ་དང ། མཚན་མ་མེད་པ་དང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲོ་མི་འདོགས་པར་སློབ་པ་སྟེ། འདི་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གཉིས་ཏེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ནང་རྣམ་པར་དག་པས་སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་པར་དག་པ་དང ། ཕྱི་རྣམ་པར་དག་པས་ཡུལ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གཉིས་ཏེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བ་དང ། མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། གཉིས་པོ་དེ་དག་གོ་།རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ངག་ཡོངས་སུ་དག་པས་འདི་ལྟར་གཤེ་ཡང་སླར་མི་གཤེའོ། །ལུས་ཡོངས་སུ་དག་པས་བརྡེག་ཀྱང་སླར་མི་རྡེག་གོ་།སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པས་ཁྲོས་ཀྱང་སླར་མི་ཁྲོའོ། །ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པས་འཚིག་པར་བྱས་ཀྱང་སླར་མི་འཚིག་གོ་།རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ལྟ་བའི་ཕྱིར་གཞན་གྱིས་ངན་དུ་སྨྲས་སམ། ངན་དུ་བརྗོད་པའི་ཚིག་གི་ལམ་ཐོས་ཀྱང་མི་གཤེའོ། །འཇིག་རྟེན་ཕ
83.235b
རོལ་ལ་ལྟ་བའི་ཕྱིར་ལག་པ་དང ། བོང་བ་དང་དབྱུག་པས་བརྡེགས་ཀྱང་ཁོང་ཁྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀུན་དུ་སྲུང་བའི་ཕྱིར་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་བཅད་ཀྱང་ཁོང་ཁྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་སློང་བ་ལ་མི་གཤེའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་གྱིས་ཉེ་བར་བརྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་བྱམས་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་བོ། །སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེད་དོ། །བདུད་ཀྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤང་པའི་ཕྱིར་གང་སློང་ཡང་དེ་ལ་ཕན་པར་སེམས་ཤིང་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་ངེས་པར་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་ཞིང་བཟོད་དོ། །སྟོབས་བཅུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་རྗེས་སུ་དྲན་ཞིང་བཟོད་དོ། །དུས་གསུམ་ལ་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་རྗེས་སུ་དྲན་ཞིང་བཟོད་དོ། །བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕན་པར་འདོད་པ་རྗེས་སུ་དྲན་ཞིང་བཟོད་དོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་རྣམ་པར་གནོན་པ་རྗེས་སུ་དྲན་ཞིང་བཟོད་དོ། །མི་འཇིགས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེང་གེ་བསྒྱིངས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་ཞིང་བཟོད་དོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་འདུད་པའི་ཕྱིར་སྤྱི་གཙུག་བལྟར་མི་སྣང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་ཞིང་བཟོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པའི་ཕྱིར་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་རྗེས་སུ་དྲན་ཞིང་བཟོད་དོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མྱང་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་རྗེས་སུ་དྲན་ཞིང་བཟོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཟོད་པ་ནི་སྟོབས་གཉིས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། སོ་སོར་རྟོག་པའི་སྟོབས་དང
83.236a
སྒོམ་པའི་སྟོབས་སོ། །དེ་ལ་གང་ལུས་དང་སེམས་ལ་གནས་ཏེ་བཟོད་པ་ནི་སོ་སོར་ཏོག་པའི་སྟོབས་སོ། །གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་ཏེ་བཟོད་པ་ནི་སྒོམ་པའི་སྟོབས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་གང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་མེད་པར་བཟོད་ཅིང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབེན་པར་བཟོད་དེ། གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་བཟོད་པ་དེ་ནི་བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལ་དོན་དམ་པར་གང་བཟོད་པ་འམ། མི་བཟོད་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་དོ། །གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཁས་མི་ལེན་པ་དེའི་བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། ཆོས་ཁས་ལེན་པ་ལ་ནི་བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཞུམ་པ་མེད་པ་དེའི་བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། ཞུམ་པ་ལ་ནི་བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་འཛིན་པ་དེའི་བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། འཛིན་པ་ལ་ནི་བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །གང་ལ་བདག་མེད་པ་དང་སེམས་ཅན་མེད་པ་དང ། ཆོས་མེད་པ་དེའི་བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། བདག་དང་སེམས་ཅན་དང ། ཆོས་ལ་གནས་པ་ལ་ནི་བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གཉིས་ཏེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པའི་བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། གཉིས་པོ་དེ་དག་གོ་།རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཞེ་ན།
83.236b
གང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་གཏོང་བ། དགོས་པ་དང་དགོས་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཞུམ་པ་མེད་པ། རྩོམ་པས་མི་ངལ་བ་དགེ་བའི་རྩ་བ་སོགས་པ་ལ་མི་ཞན་པ། ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་འདི་དག་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་བརྩོན་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོན་པར་རྩོམ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་སྤྲོ་བ། མཆོད་སྦྱིན་ཆེན་པོ་ལས་སྒྲོལ་བ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་སྦྱོང་བ། ཐེག་པ་དམན་པ་ལས་ཤིན་དུ་འདའ་བ། སྔོན་དམ་བཅས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ། སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཐོས་པའི་ཚོགས་སོགས་པ། སྔོན་གྱི་བསོད་ནམས་བསགས་པ་ཆུད་མི་གཟོན་པ། ང་རྒྱལ་མེད་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རིམ་གྲོ་བྱའོ་ཅོག་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཞེ་ན། གང་ལུས་ལ་མིག་ཡོར་དང་གཟུགས་བརྙན་དུ་ཤེས་པ། ཚིག་ལ་བརྗོད་དུ་མེད་པར་ཤེས་པ་སེམས་ལ་ཤིན་དུ་ཉེ་བར་ཞི་བར་ཤེས་པ། ཟད་པ་ཤེས་པ་རྣམ་པར་རིག་པ། ཟད་པ་ཤེས་རབ་ཏུ་ཤེས་པ། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ངེས་པར་རྟོགས་པའོ། །དེ་རྩོམ་པ་གསུམ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་སྟེ་གསུམ་གང་ཞེ་ན། གནས་པའི་རྩོམ་པ་དང ། དམིགས་པའི་རྩོམ་པ་དང ། ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་རྩོམ་པ་སྟེ། གསུམ་པོ་དེ་དག་གོ་།དེ་ཆགས་པ་གསུམ་ལ་མི་ཆགས་པར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། མིག་དང་གཟུགས་དང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མི་ཆགས་པ། རྣ་བ་དང ། སྒྲ་དང་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མི་ཆགས་པ། སྣ་དང་དྲི་དང་སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མི་ཆགས་པ། ལྕེ་དང་རོ་དང་ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མི་ཆགས་པ། ལུས་དང་རེག་བྱ་དང་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མི་ཆགས་པ། ཡིད་དང་ཆོས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མི་ཆགས་པའོ། །དེ་འཛིན་པ་མེད་ཅིང་འདོར་བ་མེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས
83.237a
དང་ལྡན་པས་སྦྱིན་པ་མི་ལེན། སེར་སྣ་མི་འདོར་ཚུལ་ཁྲིམས་མི་ལེན། འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་མི་འདོར། བཟོད་པ་མི་ལེན། གནོད་སེམས་མི་འདོར། བརྩོན་འགྲུས་མི་ལེན། ལེ་ལོ་མི་འདོར་བསམ་གཏན་མི་ལེན། གཡེང་བ་མི་འདོར་ཤེས་རབ་མི་ལེན། འཆལ་བའི་ཤེས་རབ་མི་འདོར། དགེ་བ་མི་ལེན་མི་དགེ་བ་མི་འདོར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་མི་ལེན། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་མི་འདོར་རོ། །དེ་ལེན་པ་མེད་ཅིང་འདོར་བ་མེད་པས་གཉིས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་གཉིས་གང་ཞེ་ན། གང་ནང་གི་ཀུན་དུ་ལྡང་བ་ལས་དམིགས་པ་ཀུན་དུ་ལྡང་བ་དང ། ཕྱི་རོལ་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཚན་མའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་གཉིས་ཤེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གཉིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཞེ་ན། གང་ནང་ཉེ་བར་ཞི་བས་ཕྱི་རོལ་དུ་མི་རྒྱུ་བ་དང ། སྤྲོས་པ་མེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་གཉིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་རྒྱུ་བ་མེད་ཅིང་མ་སྤྲོས་པ། སྤྲོས་པ་མེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་འདི་ལྟ་བུ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཞེ་ན། གང་བསམ་གཏན་གྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་ཅིང་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་ནས་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང ། སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཀྱང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བསམ་གཏན་བྱེད་ཀྱང་གཟུགས་ལ་གནས་ཏེ་བསམ་གཏན་མི་བྱེད། དེ་བསམ་གཏན་བྱེད་ཀྱང་ཚོར་བ་ལ་མ་ཡིན། འདུ་ཤེས་ལ་མ་ཡིན། འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་མ་ཡིན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་ཏེ་བསམ་གཏན་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བསམ་གཏན་བྱེད་ཀྱང་མིག་ལ་གནས་ཏེ་བསམ་གཏན་མི་བྱེད། དེ་བསམ་གཏན་བྱེད་ཀྱང་རྣ་བ་ལ་གནས་ཏེ་བསམ་གཏན་མི་བྱེད། སྣ་ལ་མ་ཡིན། ལྕེ
83.237b
ལ་མ་ཡིན། ལུས་ལ་མ་ཡིན། ཡིད་ལ་གནས་ཏེ་བསམ་གཏན་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བསམ་གཏན་བྱེད་ཀྱང་གཟུགས་ལ་གནས་ཏེ་བསམ་གཏན་མི་བྱེད། སྒྲ་ལ་མ་ཡིན། དྲི་ལ་མ་ཡིན། རོ་ལ་མ་ཡིན། རེག་བྱ་ལ་མ་ཡིན། ཆོས་ལ་གནས་ཏེ་བསམ་གཏན་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བསམ་གཏན་བྱེད་ཀྱང་ལུས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་གནས་ཏེ་བསམ་གཏན་མི་བྱེད། དེ་བསམ་གཏན་བྱེད་ཀྱང་སེམས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་གནས་ཏེ་བསམ་གཏན་མི་བྱེད། དེ་བསམ་གཏན་བྱེད་ཀྱང་ས་ལ་གནས་ཏེ་བསམ་གཏན་མི་བྱེད། དེ་བཞིན་དུ་ཆུ་ལ་མ་ཡིན་མེ་ལ་མ་ཡིན། རླུང་ལ་མ་ཡིན། ནམ་མཁའ་ལ་གནས་ཏེ་བསམ་གཏན་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བསམ་གཏན་བྱེད་ཀྱང་ཟླ་བ་ལ་མ་ཡིན། ཉི་མ་ལ་མ་ཡིན། བརྒྱ་བྱིན་ལ་མ་ཡིན། ཚངས་པ་ལ་མ་ཡིན། སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་ལ་གནས་ཏེ་བསམ་གཏན་མི་བྱེད་དོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ལ་གནས་ཏེ་བསམ་གཏན་མི་བྱེད། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ལ་མ་ཡིན། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ལ་གནས་ཏེ་བསམ་གཏན་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བསམ་གཏན་བྱེད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་འདི་ལ་གནས་ཏེ་བསམ་གཏན་མི་བྱེད། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ལ་གནས་ཏེ་བསམ་གཏན་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བསམ་གཏན་བྱེད་ཀྱང་མི་མཐོ་མི་དམའ་བར་གནས་ཏེ་མི་གཡོ་བར་གྱུར་ཅིང་བསམ་གཏན་བྱེད་དོ། །དེ་བསམ་གཏན་བྱེད་ཀྱང་བདག་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ལྟ་བ་ལ་གནས་ཏེ་བསམ་གཏན་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བསམ་གཏན་བྱེད་ཀྱང་སེམས་ཅན་ལ་མ་ཡིན། སྲོག་ལ་མ་ཡིན། གསོ་བ་ལ་མ་ཡིན། གང་ཟག་ལ་མ་ཡིན། ཤེད་ལས་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན། ཤེད་བུ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ལྟ་བ་ལ་གནས་ཏེ་བསམ་གཏན་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བསམ་གཏན་བྱེད་ཀྱང་ཆད་པར་ལྟ་བ་ཁས་བླངས་ཏེ་བསམ་གཏན་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བསམ་གཏན་བྱེད་ཀྱང་རྟག་པར་ལྟ་བ་མ་ཡིན། འབྱུང་བར་ལྟ་བ་མ་ཡིན། འཇིག་པར་ལྟ་བ་ཁས་བླངས་ཏེ་བསམ་གཏན
83.238a
མི་བྱེད་དོ། །དེ་བསམ་གཏན་བྱེད་ཀྱང་ཟག་པ་ཤིན་དུ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བསམ་གཏན་བྱེད་ཀྱང་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པ་དང་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བསམ་གཏན་བྱེད་ཀྱང་ཤིན་དུ་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་མི་བྱེད་དོ། །དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདྲིས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་བྱེད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་མི་བྱེད་དོ། །དེ་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདྲིས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་བྱེད་ཀྱང་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་མི་བྱེད་དོ། །དེ་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདྲིས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་བྱེད་ཀྱང་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་གོ་བགོས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་བྱིན་གྱི་བརླབས་ལ་གནས་ཏེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པ་བསམ་གཏན་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། སྦྱིན་པ་མ་ཚང་བ་མེད་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཚང་བ་མེད་པ། བཟོད་པ་མ་ཚང་བ་མེད་པ། བརྩོན་འགྲུས་མ་ཚང་བ་མེད་པ། བསམ་གཏན་མ་ཚང་བ་མེད་པ། ཤེས་རབ་མ་ཚང་བ་མེད་པ། ཐབས་མ་ཚང་བ་མེད་པ། བྱམས་པ་མ་ཚང་བ་མེད་པ། སྙིང་རྗེ་དང་དགའ་བ་དང ། བཏང་སྙོམས་མ་ཚང་བ་མེད་པ། བདེན་པ་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་པ་མ་ཚང་བ་མེད་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སེམས་ཅན་ལ་ལྟ་བ་མ་ཚང་བ་མེད་པ། བསམ་པ་དང་ལྷག་པའི་བསམ་པའི་སྦྱོར་བ་མ་ཚང་བ་མེད་པ། སྦྱིན་པ་དང་སྙན་པར་སྨྲ་བ་དང ། དོན་བྱེད་པ་དང་དོན་འཐུན་པ་མ
83.238b
ཚང་བ་མེད་པ། དྲན་པ་ཤེས་བཞིན་མ་ཚང་བ་མེད་པ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང ། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་དང ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང་དབང་པོ་དང་སྟོབས་དང ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང ། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་མ་ཚང་བ་མེད་པ། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་མ་ཚང་བ་མེད་པ། སྦྱིན་པ་དང་དུལ་བ་དང ། ཡང་དག་པར་སྡོམ་པ་དང ། ངེས་པ་མ་ཚང་བ་མེད་པ། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ། མ་ཚང་བ་མེད་པ། མི་དགེ་བའི་ཆོས་དང་མི་ལྡན་པ། དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འབར་བས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ། དགེ་འདུན་གྱི་ཚུལ་ཡོངས་སུ་སྡུད་པ་དང་ལྡན་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ལྟ་བས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབས་པས་ལེགས་པར་བརྒྱན་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྔོས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཉམ་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་དང ། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་ལྡན་པ། སྟོབས་བཅུའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བཟུང་བ། མི་འཇིགས་པ་བཞི་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅཝ་བརྒྱད་དང་རྗེས་སུ་འཐུན་པ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་མ་འདྲེས་པ། བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བསལ་བ། མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་མ་བྲལ་བ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོན་པར་གྱུར་པ་སྟོན་པ་བཞི་ཐོབ་པ། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པས་མ་སྨད་པ། དྲང་བ་མཁས་པ། སེམས་ཅན
83.239a
ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྦྱོང་བ། ཆུ་བོ་ལས་སྒྲོལ་བ་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པ་རང་བཞིན་གྱིས་ཉེ་བར་ཞི་བ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཉེ་བར་ཞི་བ། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་བཏང་སྙོམས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ལྟ་བ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བེམས་པོ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མེད་པ། རང་གི་ངང་གིས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་རྟག་ཏུ་བརྩོན་པ། ཉེ་བར་ཞི་བས་བསིལ་བར་གྱུར་པ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་རྟག་ཏུ་འབར་བ་སྟེ། འདི་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་བཟུང་སྟེ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རི་མོ་མཁན་བཟོ་ཐ་དད་པར་བསླབས་པ། ཡན་ལག་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཐ་དད་དུ་བསླབས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ལ་ལ་ལ་ནི་ས་གཅོད་པ་ལ་མཁས་ཀྱང་འདྲི་བ་ལ་མི་མཁས། ལ་ལ་ནི་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ལ་མཁས་ཀྱང་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་ལ་མི་མཁས། ཁ་ཅིག་ནི་རྐང་ལག་འདྲི་བ་ལ་མཁས་ཀྱང་མིག་དང་མགོ་དང་རྣ་བ་འདྲི་བ་ལ་མི་མཁས་པ་དག་ཅིག་ཡིན་ལ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ཐ་དད་དུ་བསླབས་པ། ཡན་ལག་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ་ཐ་དད་དུ་བསླབས་པ། གཟུགས་ཐ་དད་དུ་བསླབས་པའི་རི་མོ་མཁན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བས་རས་ཤིག་བྱིན་ཏེ། ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་རས་འདི་ལ་ངའི་གཟུགས་བྲིས་ཏེ་འོན་ཅིག་ཁྱེད་ཅག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་འདི་ལ་རི་མོ་བྲིས་ཤིག་།དེ་ནས་རི་མོ་མཁན་དེ་དག་ཚོགས་ནས་རས་དེ་བརྒྱངས་པ་ལས་རི་མོ
83.239b
མཁན་དེ་དག་གི་ནང་ནས་རི་མོ་མཁན་གཅིག་ཅིག་ཡུལ་གཞན་ཞིག་ཏུ་སོང་བར་གྱུར་ལ། དེ་ནས་རི་མོ་མཁན་ཕྱི་མ་དེ་དག་གིས་དེ་ལ་རྒྱལ་པོ་དེའི་གཟུགས་བྲིས་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། རི་མོ་མཁན་གཅིག་པོ་དེའི་ལག་ཏུ་མ་བླངས་ན་རས་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ན་ཇི་ཙམ་དུ་དོན་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདི་དཔེར་བྱས་ཏེ། འདིའི་དོན་ཅིར་བལྟ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་རི་མོ་མཁན་གཅིག་པོ་དེ་མེད་ན་རས་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམ་པ་ཇི་སྙེད་དང ། སྤྱོད་པ་ཇི་སྙེད་དང ། བརྩོན་པ་ཇི་སྙེད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་རྣམ་པ་དེ་དག་ལས་གལ་ཏེ་རྣམ་པ་གཅིག་མ་བསྟན་ན་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །ནམ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡང་དག་པར་བསྡུས་ཤིང་ལྟ་བ་དང ། ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་དང ། མཚན་མ་ལ་དམིགས་པའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བསྟན་པ་འདི་ངེས་པར་བཤད་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱད་སྟོང་གིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བཟོད་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཤེས་རབ་ཡོངས
83.240a
སུ་དག་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་ཡང་དེའི་ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་དང ། ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་ཡང་དེའི་ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་དང ། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་ཡང་དེའི་ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་དང ། འདུས་བྱས་ལ་ཡང་དེའི་ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་དང ། འདུས་མ་བྱས་ལ་ཡང་དེའི་ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་དང ། འཇིག་རྟེན་གྱི་བཟོའི་གནས་དང་ལས་ཀྱི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དེའི་ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་དང ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་དེའི་ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་དང ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཤེས་པ་ལ་ཡང་དེའི་ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་དང ། བདེན་པ་ཤེས་པ་ལ་ཡང་དེའི་ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་དང ། ཀུན་རྫོབ་བསྟན་པ་ལ་ཡང་དེའི་ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་དང ། དོན་དམ་པ་བསྟན་པ་ལ་ཡང་དེའི་ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་དང ། སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་དང་བརྩོན་འགྲུས་རྣམ་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རབ་དང ། འབྲིང་དང་ཐ་མའི་དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དེའི་ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཐོགས
83.240b
པ་མེད་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཤེས་རབ་དེ་ཡང་འཕགས་པ་ཟག་པ་མེད་པ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་འཐུན་པ་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ། གཏིང་དཔག་དཀའ་སྟེ་མཐོང་བར་དཀའ་ཞིང་ཟབ་ལ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་དཀའ་བ་བྱེ་ཕྲག་ཕྱེད་ཅིང་ངེས་པར་རྟོགས་པ། ལྟ་བ་དང་བྲལ་བ། བག་ཆགས་བསལ་བ། བདག་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ། ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ། ཆོས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཤེས་པ། དོན་ལ་ངེས་པར་རྟོགས་པ། ཤིན་དུ་ལྕིགས་པ་ཤིན་དུ་སྦྱངས་པ། ཅི་ཡང་སྣང་བ་མེད་པ་འགལ་བ་མེད་པ་མ་འགགས་པ། དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ལ་རྟོག་པ། དུས་ལས་མི་འདའ་བ་སྐྱོན་མེད་པ། ལེགས་པར་བསྲུངས་པ། སྐྱོན་མེད་པ་ལ་དགའ་བ། བདེན་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ། འགོག་པའི་བདེན་པ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ། ཤིན་དུ་རྒལ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ། གཅིག་ཏུ་སྤྱོད་པ་མེད་པ་སྤྱོད་པ། ལེགས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་སྤྱོད་པ། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་ཕྱིར་ལོག་ཀྱང་གང་ནས་ཀྱང་འོངས་པ་མེད་པ། ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་དུ་འདས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ལས་ཕྱིར་མ་ལོག་པ། རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་དུ་འདས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལས་ཕྱིར་མ་ལོག་པ། སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་དུ་འདས་ཀྱང་དགེ་བའི་སྤྱོད་པ་ལས་ཕྱིར་མ་ལོག་པ། སེམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་དུ་འདས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལས་ཕྱིར་མ་ལོག་པ། ཉེ་བར་ལེན་པ་ལ་སྤྱོད་ཀྱང་ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་པར་འབར་བ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད
83.241a
ཀྱིས་མ་གོས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་དང་མ་བྲལ་བ། ལུས་མེད་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་བསམ་པའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའོ། །དེའི་ཤེས་རབ་དེ་ཡང་དེའི་ངང་ཚུལ་ལ་སྤྱོད་པ་མྱུར་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ། དབང་པོ་སྨིན་པར་འགྱུར་བ། ཡུན་རིང་པོར་ལྟ་བ་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་བརྩོན་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་གཞོལ་བ། དགེ་བ་སྦྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་པར་འབར་བ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ། བདུད་ཐམས་ཅད་འདུལ་བ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་བྱེད་པ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ། དོན་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རོ་མཚུངས་པ། ཐབས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བཟུང་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྲིད་པའི་ཕ་རོལ་དུ་སོང་བ་དང་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང ། སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་སོང་བས་དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང ། ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པ་གཉིས་སོ། །གཞན་ཡོངས་སུ་དག་པ་གཉིས་ཏེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང ། ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པ་གཉིས་སོ། །དེའི་ཤེས་རབ་དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོང་བ། སེམས་ཅན་ཀྱི་རྗེས
83.241b
སུ་སོང་བ། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོང་བའོ། །དེའི་ཤེས་རབ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཕྱིར་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡང་མེད་ལ་སྐྱེ་བའི་གནས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚམས་ཀྱང་སྦྱོར་རོ། །དེའི་ཤེས་རབ་དེ་གནས་པ་ཡང་མེད་ལ་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་ཡང་གནས་སོ། །དེའི་ཤེས་རབ་དེ་ནི་མཐའ་དང་ཡང་བྲལ་ལ་དབུས་ལ་ཡང་མི་གནས་སོ། །དེའི་ཤེས་རབ་དེ་ནི་ཕྱོགས་བཅུར་རྣམ་པར་ལྟ་བས་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་འབྱུང་བ་ཤིན་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཡང་རྙེད་པའོ། །དེའི་ཤེས་རབ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་ཤིང་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའོ། །དེའི་ཤེས་རབ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དོན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་ཡང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་སྦྱོར་བ་འམ། མི་སྦྱོར་བ་འམ། ཆོས་གང་གིས་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཡིན་ནོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཡིན་ནོ། །ཐོས་པའི་འབྱུང་གནས་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་འབྱུང་གནས་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཡིན་ནོ། །གཟུངས་དང་སྤོབས་པའི་འབྱུང་གནས་ཡིན་ནོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་འབྱུང་གནས་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་དང་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་འབྱུང་གནས་ཡིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་འདི་བསྟན་པ་ན་འཁོར་དེའི་ནང་ནས་ལྷ་དང་མི་སྲོག་ཆགས
83.242a
ཉི་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱད་སྟོང་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་ནི་ལེན་པ་མེད་པར་ཟག་པ་རྣམས་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །ལྷའི་བུ་ཁྲི་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་དང་བྲལ་ཞིང་དྲི་མ་མེད་པ་རྣམ་པར་དག་ནས་དེ་དག་ཚིག་འདི་སྐད་ཅེས་འཛེར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོའི་ལེའུ་འདི་ཐོས་པར་འགྱུར་བའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ལགས་ན། གང་དག་ཐོས་ནས་མོས་པ་དང ། འཛིན་པ་དང་འཆང་བ་དང ། ཀློག་པ་དང ། སྟོན་པ་དང ། དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ་ཞེས་སྨྲས་སོ།། །། བམ་པོ་གཉིས་པ། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་གནས་ཏེ། ལུས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སོ་སོར་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་འཇོག་གོ་།རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། མི་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་དང ། སྡུག་པའི་རྣམ་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལ་མི་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་གང་ཞེ་ན།
83.242b
འདི་ལྟ་སྟེ། ཀྱེ་མ་ལུས་འདི་ནི་མི་གཙང་བ་སྟེ། བཙོག་པས་ཡོངས་སུ་གང་བ། ཡུན་ཐུང་ཞིང་བྱིས་པ་འདྲིད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མི་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལ་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། གང་ལུས་མི་གཙང་བ་གྲོགས་མེད་པ་འདིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྐུ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ། རྡོ་རྗེའི་སྐུ། མི་ཤིགས་པའི་སྐུ། ཟག་པ་མེད་པའི་སྐུ། འཇིག་རྟེན་གསུམ་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་འཕགས་པའི་སྐུ། གཟུགས་མཐོང་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་འགྱུར་པའི་སྐུ་ཐོབ་པར་བྱའོ་སྙམ་པ་འདི་ནི་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་སྒོམ་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་སྒོམ་པ་ནི་ཆོས་གཉིས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་སྟེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། མི་རྟག་པའི་རྣམ་པ་དང ། རྟག་པའི་རྣམ་པའོ། །།དེ་ལ་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པ་གང་ཞེ་ན། ཀྱེ་མ་ལུས་འདི་ནི་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། རིང་པོར་མི་གནས་པ། ཐ་མར་འཆི་བ་ཡིན་པར་ཤེས་ནས་ལུས་ཀྱི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་འཚོ་བ་མི་སྤྱོད་ཅིང་སྙིང་པོ་ཉིད་ལེན་ཏོ། །དེ་སྙིང་པོ་གསུམ་ལེན་ཏེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། ལུས་ཀྱི་སྙིང་པོ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་སྙིང་པོ་དང ། འཚོ་བའི་སྙིང་པོ་དང་གསུམ་མོ། །དེ་ལུས་མི་རྟག་གོ་སྙམ་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྲན་དང་སློབ་མར་ཁས་བླངས་ཏེ་ཅི་བྱའོ་ཅོག་ལ་འབད་པ་ཡིན། ལུས་མི་རྟག་གོ་སྙམ
83.243a
ནས་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པ་ཡོན་པོ་དང ། གཡོ་དང་ཚུལ་འཆོས་པ་ཐམས་ཅད་མི་བྱེད་དོ། །ལུས་མི་རྟག་གོ་སྙམ་ནས་སྲོག་ལ་བག་མི་རྟོན་པར་འགྱུར་ཏེ། སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་སྡིག་པ་མི་བྱེད་དོ། །ལུས་མི་རྟག་གོ་སྙམ་ནས་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སྲེད་ཅིང་ཆགས་པར་མི་བྱེད་དེ། བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པས་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་ཏེ། དེ་ལས་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་རབ་ཏུ་འཐོབ་བོ། །དེ་ལ་རྟག་པའི་རྣམ་པ་གང་ཞེ་ན། གང་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགེ་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱི་དཔྱོད་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་ཤིང་བྱུང་བ་དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་མི་འཆད་པ་དང ། ཆོས་ཀྱི་རིགས་མི་འཆད་པ་དང ། དགེ་འདུན་གྱི་རིགས་མི་འཆད་པ་དང ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མཐའ་དག་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བཏང་བ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱེད་པ་འདི་ནི་རྟག་པའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་མི་ཟད་པ་ནི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདུས་མ་བྱས་ནི་མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་རྟག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་འདུས་མ་བྱས་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བ་འདི་ནི་རྟག་པའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང ། སྨོན་པ་མེད་པ་ནི་རྟགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དང ། མཚན་མ་མེད་པ་ངེས་པར་བརྟགས་པ་དང ། སྨོན་པ་མེད་པའི་རྒྱུ་འཐུན་པས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ་པ་ཐམས་ཅད་རྩོམ་པ་འདི་ནི་རྟག་པའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ནམ་མཁའ་ནི་རྟག་པ
83.243b
ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པའི་སེམས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་འདི་ནི་རྟག་པའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་སྒོམ་པ་དེ་བདག་གིས་ལུས་དེ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཉེ་བར་འདོགས་ཤིང་བདག་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུའི་གནས་ལ་གནས་པར་བྱའོ་སྙམ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཟག་པ་མེད་པ་ལྟར་རང་གི་ལུས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྟོག་གོ་།དེ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་མཁས་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཀྱང་དེའི་མཚན་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །དེ་ཟག་པ་མེད་པའི་ལུས་ཀྱིས་ཟག་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་སོགས་སོ། །དེ་ཟག་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་ཟག་པ་མེད་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་ཡོངས་སུ་སྔོའོ། །དེ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐོབ་པས་ཟག་པ་ལས་འབྱུང་བར་མི་བྱེད་དོ། །ཟག་པ་རྣམས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པའི་ཟག་པ་དང་སྲིད་པའི་ཟག་པ་དང ། མ་རིག་པའི་ཟག་པ་དང ། ལྟ་བའི་ཟག་པའོ། །དེ་འདོད་པའི་ཟག་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསམས་བཞིན་དུ་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེའོ། །སྲིད་པའི་ཟག་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསགས་པའི་ཕྱིར་བསམས་བཞིན་དུ་སྲིད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏོ། །མ་རིག་པའི་ཟག་པ་དང་ལྟ་བའི་ཟག་པ་དེ་གཉིས་རྩ་བ་ནས་གདོན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣལ་འབྱོར་ལ་འཇུག་གོ་།ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ
83.244a
སྒོམ་པ་དེ་ལུས་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ནས་ཀྱང་མ་བྱུང་བར་སོ་སོར་རྟོག་གོ་།ལུས་ལ་ཕྱི་མའི་མཐར་ཡང་མི་འཕོ་བར་སོ་སོར་རྟོག་གོ་།ལུས་ལ་ད་ལྟ་བྱུང་བ་ན་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པར་ཡང་སོ་སོར་རྟོག་གོ་།དེ་དེ་ལྟར་ལུས་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པས་ལུས་དང་ལྡན་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་མི་སྐྱེད་དོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་བྲལ་བས་བདག་གིར་མི་བྱེད་དོ། །བདག་གིར་བྱེད་པ་མེད་པས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པས་རྩོད་པ་མེད་པ་རབ་ཏུ་འཐོབ་བོ། །རྩོད་པ་སྤངས་པས་གནོད་སེམས་མེད་དོ། །གནོད་སེམས་མེད་པས་བཟོད་པ་རབ་ཏུ་འཐོབ་བོ། །བཟོད་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པས་ཕྱིར་ཁེངས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་འདུད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །ཁེངས་པར་མི་འགྱུར་འདུད་པར་མི་འགྱུར་བས་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་པས་ཕྱིར་ཡང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྤྱོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཆོས་སྤྱོད་པས་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་འགྲོས་སུ་སོང་ངོ ། །ཆོས་ཀྱི་འགྲོས་སུ་སོང་བས་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་གྲོགས་པོ་རབ་ཏུ་རྙེད་དོ། །ཆོས་དང་ལྡན་པའི་གྲོགས་པོས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་མཉན་པ་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པས་ཕྱིར་ཡང་ཡུལ་རྣམས་ལ་ཟག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡུལ་ལ་བསྲུངས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒྲུབ་བོ། །མཉམ་པར་བཞག་པས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པས་ཕྱིར་ཡང་རྟོག་པར་མི་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་མི་འགྱུར་རོ། །མི་འགྱུར་བས་ཕྱིར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་མི་བྱེད་དོ། །ནམ་མི་བྱེད་རྣམ་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཇི་ལྟ་བ
83.244b
བཞིན་ཐོབ་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་འདི་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོར་བ་རྣམས་ལ་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོར་བ་རྣམས་ལ་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་སྒོམ་པ་ན་ཚོར་བ་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་འདི་ལྟར་གང་ལ་ཚོར་བ་མེད་པ་དེ་ནི་བདེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སློབ་སྟེ། དེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚོར་བ་སྤང་པའི་ཕྱིར་ཚོར་བ་རྣམས་ལ་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་སྒོམ་མོ། །དེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཚོར་བ་འགོག་པའི་ཕྱིར་གོ་ཆ་བགོས་ཀྱང་བདག་གི་ཚོར་བ་འགོག་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །དེས་ཚོར་བ་གང་ཅི་མྱོང་ཡང་ཚོར་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་བཟུང་ཞིང་མྱོང་བར་བྱེད་དེ། དེ་ནམ་བདེ་བའི་ཚོར་བ་མྱོང་བ་དེ་ན་འདོད་ཆགས་ལ་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་རྙེད་དེ། བདག་གི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་བ་ཡང་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ ། །ནམ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་མྱོང་བ་དེ་ན་ཞེ་སྡང་ལ་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་རྙེད་དེ། བདག་གི་ཞེ་སྡང་གི་བག་ལ་ཉལ་ཡང་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ ། །ནམ་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་མྱོང་བ་དེ་ན་གཏི་མུག་ལ་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་རྙེད་དེ་བདག་གི་གཏི་མུག་གི་བག་ལ་ཉལ་ཡང་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ ། །དེ་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་ལེགས་པར་འཇོམས་པར་ཡང་བྱེད་དོ། །དེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཁོང་ཁྲོ་བ་ལེགས་པར་འཇོམས་པར་ཡང་བྱེད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ལ་མ་རིག་པ་དང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། མ་རིག་པ་ལེགས་པར་འཇོམས་པར་ཡང་བྱེད་དོ། །
83.245a
དེས་ཚོར་བ་གང་ཅི་མྱོང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི་རྟག་པར་ཤེས་ཤིང་མྱོང་བར་བྱེད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་དུ་ཤེས་ཤིང་མྱོང་བར་བྱེད་དོ། །བདག་མེད་པར་ཤེས་ཤིང་མྱོང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ལ་ནི་མི་རྟག་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ལ་ནི་ཟུག་རྔུར་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ལ་ནི་ཞི་བར་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་གང་བདེ་བ་དེ་ནི་མི་རྟག་པའོ། །གང་སྡུག་བསྔལ་བ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དོ། །གང་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་མེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་ཚོར་བ་རྣམས་ལ་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པ་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེས་པ་དང ། ཞིག་པ་དང་ཞུ་བ་དང ། གནས་པ་མེད་པར་ཤེས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པར་ཡང་སོ་སོར་རྟོག་གོ་།སོ་སོར་རྟོག་པ་ན་ཆོས་སྐྱེ་བ་དེ་དག་གང་ནས་འོང ། འགག་པ་རྣམས་གང་དུ་སོགས་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང ། འཇིག་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ ། །དེས་ཆོས་རྣམས་གང་ནས་ཀྱང་མི་འོང་གང་དུ་ཡང་མི་འགྲོ་བར་ཤེས་ནས་ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་པར་སྒྲུབ་བོ། །བསྒྲུབས་ནས་ཀྱང་ནན་ཏན་དུ་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚོར་བ་འགག་པར་བྱེད་ཀྱི། བདག་འབའ་ཤིག་གི་ཚོར་བ་འགག་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོར་བ་རྣམས་ལ་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཐབས་མཁས་པ་དང ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའོ། །གང་ཚོར་བ་འགག་པ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་ལ་ཚོར་བ་འགག་པ་མངོན་སུམ་དུ་ཡང་མི་བྱེད་དེ། ཚོར་བ་རྣམས་ལ་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེར་བར་གཞག་པ་སྒོམ་པ་ལ་གནས་པ་དེ་ཚོར་བ་རྣམས་ལ་དབེན་པ་དང ། རྣམ་པར་དབེན་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །འདི་ལ་ནི་མྱོང་བ་གང་ཡང་མེད་དོ། །འདི་ལ་ནི་ཚོར་བར་བྱེད་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སྟོང་པ་སྟེ། བདག
83.245b
དང་བདག་གི་དང་བྲལ་བའོ། །བྱེད་པ་པོ་དང་ཚོར་བ་པོ་དང་མི་ལྡན་པའོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་རག་ལུས་པའོ་བདག་པོ་མེད་པའོ་ངའི་བ་མེད་པའོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པའོ། །དེས་ཡང་དག་པར་ན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དེ་དག་གི་དངོས་པོ་མི་དམིགས་སོ། །དེ་མ་དམིགས་ནས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྐྱེན་སྟོང་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་སྟོང་པའོ་སྙམ་ནས་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་རིག་པས་ལུས་དབེན་པ་དང ། སེམས་དབེན་པ་དང་དོན་ཤེས་པ་དང་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པ་དང ། ཡེ་ཤེས་རིག་པས་ཚོར་བ་རྣམས་ལ་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་སྒོམ་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚོར་བ་རྣམས་ལ་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་ལ་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ལ་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པས་གནས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཤིན་དུ་ཉེ་བར་བཞག་སྟེ། སེམས་དྲན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སེམས་ཀུན་དུ་ཚོལ་ལོ། །དེ་སེམས་ཀུན་དུ་ཚོལ་བ་ན་སེམས་ནང་ན་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང ། སེམས་ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང ། སེམས་ཕྱི་དང་ནང་ན་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་སེམས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང ། ཁམས་རྣམས་ལ་ཡང་སེམས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང ། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་ཡང་སེམས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ ། །དེས་སེམས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བས་སེམས་ག་ལས་བྱུང་ཞེས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ཀུན་དུ་ཚོལ་ཞིང་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། དམིགས་པ་ཡོད་པ་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་མོ། །དེ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཅི་དམིགས་པ་དེ་ཡང་གཞན་ལ་སེམས་དེ་ཡང་གཞན་ནམ
83.246a
འོན་ཏེ་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་སེམས་ཡིན། གལ་ཏེ་དམིགས་པ་ཡང་གཞན་ལ་སེམས་ཀྱང་གཞན་ཡིན་ན་ནི་སེམས་དེ་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་སེམས་ཡིན་ན་ནི་སེམས་ཀྱིས་སེམས་དེ་ཇི་ལྟར་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཀྱིས་སེམས་མཐོང་བར་མི་རུང་ངོ ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་རལ་གྲིའི་སོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རལ་གྲིའི་སོ་དེ་ཉིད་གཅད་པར་མི་ནུས་པ་དང ། སོར་མོའི་རྩེ་མོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སོར་མོའི་རྩེ་མོ་དེ་ཉིད་ལ་རེག་པར་མི་ནུས་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་སེམས་དེ་ཉིད་མཐོང་བར་མི་ནུས་སོ་སྙམ་ནས། དེ་འདི་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལས་གང་སེམས་མི་གནས་པ་ཆད་པ་མ་ཡིན་པ། རྟག་པར་མ་ཡིན་པ། ཐེར་ཟུག་ཏུ་མི་གནས་པ། རྒྱུ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ། རྐྱེན་དང་མི་འགལ་བ། དེ་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་གཞན་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་པ། དེ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་གཞན་ཡང་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་སེམས་ཀྱི་འཁྲི་ཤིང་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་སེམས་མི་གནས་པ་དང ། སེམས་རྒྱུ་མེད་པ་དང ། སེམས་སྣང་བ་མེད་པ་དང ། སེམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་འཁྲུག་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་ལྟར་ཤེས་སོ། །དེ་ལྟར་མཐོང་ངོ ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་དེ་དག་དབེན་པ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས། དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་འདི་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་ལ་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་སེམས་ལ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མི་མཐོང ། རྣམ་པར་མི་མཐོང ། མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གཡོ་མེད་རློམ་སེམས་མེད། སྤྲོས་པ་མེད་པ་འདི་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་ལ་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་སེམས་གཟུགས་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀྱང་གཟུགས་མེད་པའོ། །ཇི་ལྟར
83.246b
སེམས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་གཟུགས་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སུ་བསྔོས་པ་ཡང་གཟུགས་མེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སུ་བསྔོས་པ་གཟུགས་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་དེ་ཡང་གཟུགས་མེད་དེ་དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཇི་ལྟར་སྤྱོད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །སྤྱོད་པ་ཇི་ལྟ་བར་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་བར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་བྱང་ཆུབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ། གང་འདི་ལྟར་སེམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཤེས་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་ལ་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་གང་མགྱོགས་པ། རབ་ཏུ་མགྱོགས་པ་མི་གནས་པར་རྒྱུ་བ། སྤྲེའུ་དང་རླུང་འདྲ་བ། འབབ་ཆུའི་རྒྱུན་དང་འབྲུ་མར་གྱི་མར་མེ་དང་འདྲ་བ་རྒྱང་རིང་པོར་འགྲོ་བ་ལུས་མེད་པ། ཡུལ་ལ་བརྐམ་པ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་སྤྱོད་ཡུལ་པ། གཞན་དང་གཞན་གྱི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་གནས་པ། རྩེ་གཅིག་པ་མི་འཕྲོ་བ་རྣམ་པར་མི་འཕྲོ་བ་ཞི་གནས་ལ་རྩེ་གཅིག་པ། གཡེང་བ་མེད་པ་འདི་ནི་སེམས་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་གང་ཞེ་ན། གང་སེམས་ལ་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་ཤེས་པ་དང ། སེམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་གནས་པར་ཤེས་པ་དང ། སེམས་ལ་སེམས་གནས་པར་ཤེས་པ་དང ། སེམས་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བར་ཤེས་པ་དང ། སེམས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དང ། སེམས་ལ་མངོན་སུམ་གྱི་ཤེས་པས་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང ། སེམས་ལ་སྒྱུ་མའི་ཆོས་སུ་ཤེས་པ་དང ། སེམས་ལ་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་དང ། སེམས་ལ་དེ་ཁོ་ནར་ཤེས་པ་དང ། སེམས་ལ་གཡོ་བ་མེད་ཅིང་གཟུང་བ་མེད་པར་ཤེས་པ་འདི་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་རང་གི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་ཡིན
83.247a
པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །རང་གི་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་དེ་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཤེས་ནས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །རང་གི་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་དེ་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ཤེས་ནས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་རང་གི་སེམས་སྟོང་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱང་སྟོང་པར་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །སེམས་དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་ནས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེ་རང་གི་སེམས་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་གང་ཡིན་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་ཡང་དེ་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །སེམས་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་དེ་དག་ཤེས་ནས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེ་རང་གི་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཤིང་སེམས་ཀྱིས་འགྱུར་བར་མི་བྱེད་དེ་རྣམ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སེམས་གནས་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གནས་པ་རྗེས་སུ་ཤེས་ཀྱང་སེམས་གནས་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ་ལས་ཀྱང་མི་གཡོ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་ལ་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན
83.247b
པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་གནས་པ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཆོས་ཁོ་ན་སྐྱེ་བ་རྣམས་སྐྱེ། ཆོས་ཁོ་ན་འགག་པ་རྣམས་འགག་སྟེ། འདི་ལ་བདག་གམ་སེམས་ཅན་ནམ། སྲོག་གམ་སྐྱེ་བ་པོ་འམ། གསོ་བ་འམ་སྐྱེས་བུ་འམ། གང་ཟག་གམ། ཤེད་ལས་སྐྱེས་པ་འམ། ཤེད་བུ་འམ་གང་སྐྱེ་བ་འམ། རྒ་བ་འམ་འཆི་བ་འམ། འཕོ་བ་འམ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡང་མེད་དོ། །འདི་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ། གལ་ཏེ་བསྒྲུབས་ན་ནི་འགྲུབ་མ་བསྒྲུབས་ན་ནི་མི་འགྲུབ་སྟེ། དགེ་བ་ཡང་རུང་མི་དགེ་བ་ཡང་རུང ། མི་གཡོ་བ་ཡང་རུང་ཇི་ལྟ་བུར་བསྒྲུབས་པ་དེ་ལྟ་བུར་འགྲུབ་མོད་ཀྱི། ཆོས་རྣམས་ལ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡང་མེད་ལ་ཆོས་རྣམས་རྒྱུ་མེད་པར་ཡང་གང་ཀྱང་མི་སྐྱེའོ་སྙམ་དུ་ཉེ་བར་བརྟགས་ན་འདི་ལྟར་ཆོས་དྲན་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་སྟེ། གང་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང ། མི་གཡོ་བ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་བདག་གིས་ནི་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །དེ་ནི་བདག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བླ་ན་མེད་པ། མཆོག་དམ་པ་རབ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བཅུའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། བཅུ་པོ་དེ་དག་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་ཡོངས་སུ་དག་པས་མཚན་དང ། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་དང་སྤྱི་གཙུག་བལྟར་མི་མཐོང་བ་དང ། ཕ་རོལ་གྱི་གནོད་པར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་དུ་འདས་པ་དང ། ངག་ཡོངས་སུ་དག་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་རྣམ་པ་དྲུག་བཅུ་ཤིན་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང ། སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་ཅིང་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན་མི་འཁྲུགས་པ་དང ། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཡོངས་སུ་དག་པས་དོན་དང ། ཆོས་དང་ངེས་པའི་ཚིག་དང་སྤོབས་པ་མི་ཟད་པ་དང ། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་དག་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི
83.248a
ལམ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པ་དང ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་དག་པས་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འཁོར་བས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་དང ། སྟོབས་བཅུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་དང ། མི་འཇིགས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་པར་དུ་གཅོད་པ་དང་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་དང ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་འདས་པ་དང ། མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང ། དུས་གསུམ་ལ་མི་ཆགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དང ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བླ་ན་མེད་པ་དམ་པ་བཟང་པོ་མཆོག་རབ། བྱེ་བྲག་ཏུ་འཕགས་པ་བཅུ་པོ་དེ་དག་གི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །དེས་དོན་གྱི་དབང་འདི་མཐོང་བས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོགས་པ་ལ་ཆོག་མི་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་བདག་ལ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་བག་ཆགས་སུ་ཡང་མི་འགྱུར་བར་བྱའོ་སྙམ་ནས་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་མི་གཡོ་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་རབ་ཏུ་ཤེས་ནས་མི་གཡོ་བའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྐྱེད་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་སྙིང་པོར་འདུ་ཤེས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་གིས་ཀྱང་མི་སྐྱེ་སྟེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པ་དང ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ཡང་སྐྱེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་མཁས་པ་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་གནས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་སྒོམ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་སྤོང་ཡང
83.248b
དགེ་བའི་ཆོས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་རྟག་པར་ལྟ་བར་ཡང་མི་ལྟུང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྤོང་ཡང་ཆད་པར་ལྟ་བར་ཡང་མི་ལྟུང་སྟེ། གང་ལ་ཆད་པ་མེད་ཅིང་རྟག་པ་མེད་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྟག་པ་དང་ཆད་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་དབུ་མའི་ལམ་མོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། གང་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང ། མ་རིག་པ་དེ་གཉིས་ག་ཡང་མཐའ་སྟེ། གང་དེ་གཉིས་ཀྱི་དབུ་མ་དེ་ནི་བཏགས་པ་མེད་ཅིང་གདགས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དབུ་མའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མ་རིག་པ་དང་མ་རིག་པ་མེད་པ་དང ། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང་འདུ་བྱེད་མེད་པ་རྣམས་དང ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པ་དང ། མིང་དང་གཟུགས་དང་མིང་དང་གཟུགས་མེད་པ་དང ། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་མེད་པ་དང ། རེག་པ་དང་རེག་པ་མེད་པ་དང ། ཚོར་བ་དང་ཚོར་བ་མེད་པ་དང་སྲེད་པ་དང་སྲེད་པ་མེད་པ་དང ། ལེན་པ་དང་ལེན་པ་མེད་པ་དང ། སྲིད་པ་དང་སྲིད་པ་མེད་པ་དང ། སྐྱེ་བ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང ། རྒ་ཤི་དང་རྒ་ཤི་མེད་པ་དང ། མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང ། འཁྲུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གཉིས་ག་ཡང་མཐའ་སྟེ། གང་དེ་གཉིས་ཀྱི་དབུ་མ་དེ་ནི་བཏགས་པ་མེད་ཅིང་གདགས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དབུ་མའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དབུ་མའི་ལམ་དེ་ནི་འདི་འདྲའོ། །དེ་འདྲའོ་ཞེས་བསྟན་པར་མི་རུང་སྟེ། དབུ་མའི་ལམ་ནི་བཏགས་པ་མེད་པ་གདགས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་མཚན་མ་མེད་པ། གནས་མེད་པ་གཟུང་བ་མེད་པ་ཀུན་གཞི་མེད་པ་ཞི་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཉེ་བར་ཞི་བའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མདའ་གང་ནས་འཕངས་པ་དང ། གང་དུ་ཕོག་པ་དེ་གཉིས་ག་ཡང་མཐའ་སྟེ། གང་ཕིགས་པ་དང་ཕོག་པ་དེའི་དབུ་མ་དེ་ནི་བཏགས་པ་མེད་ཅིང་གདགས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བལྟ་བ་འམ་རེག་པར་མི་ནུས་པ་དེ་བཞིན་དུ་རིགས་ཀྱི་བུ་དམིགས་པ་གང་གིས
83.249a
རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་དང ། གང་དུ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པ་གནས་པ་དེ་གཉིས་ག་ཡང་མཐའ་སྟེ། གང་དེ་གཉིས་ཀྱི་དབུ་མ་བསྟན་པར་མི་ནུས་པ་འདི་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་བརྡ་ཙམ་དུ་དབུ་མའི་ལམ་ཞེས་བྱའི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་དེ། དེ་ལ་ནི་ཉུང་ངུ་ཡང་མེད་མང་པོ་ཡང་མེད་དོ། །གང་ལ་ཉུང་ངུ་ཡང་མེད་མང་པོ་ཡང་མེད་པ་དེ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་མོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བདག་དང་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གཉིས་ག་ཡང་མཐའ་སྟེ། བདག་དང་བདག་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་མོ། །སྲོག་དང་གང་ཟག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་གཉིས་ག་ཡང་མཐའ་སྟེ། སྲོག་དང་གང་ཟག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་མོ། །མཚན་མ་དང་མཚན་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གཉིས་ག་ཡང་མཐའ་སྟེ། མཚན་མ་མེད་པར་རྟོག་པ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་མོ། །དམིགས་པ་དང་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གཉིས་ག་ཡང་མཐའ་སྟེ། རྟོག་པ་དང་འཇིག་པ་མེད་པ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་མོ། །བརྫུན་པ་དང་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གཉིས་ག་ཡང་མཐའ་སྟེ། བརྗོད་དུ་མེད་པ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་མོ། །ཚུ་རོལ་དང་ཕ་རོལ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གཉིས་ག་ཡང་མཐའ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་འགག་པ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་མོ། །འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཤེས་བྱ་བ་དེ་གཉིས་ག་ཡང་མཐའ་སྟེ། སྤྱོད་པ་མེད་པ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་མོ། །འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གཉིས་ག་ཡང་མཐའ་སྟེ། རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་མོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ལ་གནས་ཏེ། དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་འདུ་བར་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་སོ། །དེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དབྱེར་མེད་པས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དབྱེར་མེད་པར
83.249b
ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གང་ཡིན་པ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་གང་ཡིན་པ་དེ་གཉིས་ག་ཡང་ནམ་མཁའི་དབྱིངས་དང་མཚུངས་པར་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབྱིངས་གཅིག་ཏུ་ཤེས་ནས་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་ཀྱང་ཆོས་ལ་མངོན་པར་ཆགས་ཤིང་ལྟ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ནམ་མཐོང་བ་དེ་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཐ་དད་དུ་མི་བྱེད་དོ། །དེས་ཆོས་རྣམས་མཐོང་ཡང་ཤའི་མིག་གིས་མཐོང་བ་མ་ཡིན། ལྷའི་མིག་གིས་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་མིག་མཚན་མར་འདུ་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཤའི་མིག་གིས་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་མིག་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པར་ལྷུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྷའི་མིག་གིས་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་མིག་སྤྲོས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པ་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་ནས་ཆོས་གང་ལ་ཡང་མི་གནས་སོ། །དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་གནས་པར་ཤེས་ནས་ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དེས་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་མི་གཏོང་བ་འདི་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གནང་བའོ། །གང་ཅུང་ཟད་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དེ་ཡང་མི་འདོར་བ་འདི་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་རྣམས་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ལ་གནས་པ་དེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་རབ་ཏུ་སྤོང་སྟེ།
83.250a
བཞི་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པས་མི་སྡུག་པ་ལ་སྡུག་པར་འདུ་ཤེས་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ ། །ཚོར་བ་རྣམས་ལ་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པས་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་བདེ་བར་འདུ་ཤེས་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ ། །སེམས་ལ་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པས་མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པར་འདུ་ཤེས་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ ། །ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པས་བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ ། །དེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པས་ཡང་དག་པ་ཉིད་སྒྲུབ་བོ། །ཡང་དག་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དེ་ཡང་དག་པར་སྤོང་བའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རབ་ཏུ་འཐོབ་སྟེ། ཡང་དག་པར་སྤོང་བའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཞེ་ན། གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་འབད་པ་མེད་ཅིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་སྦྱོར་བ་ལ་སེམས་འཇུག་གི་མི་དགེ་བ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཕྱིར་ཞིང་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤང་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་དང ། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་དང་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་དང ། དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་གནས་པ་དང ། ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང ། ཕྱིར་ཞིང་འབྱུང་བ་དང ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་སྔོན་གྱི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ངང་ཉིད་ཀྱིས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མངོན་དུ་འགྱུར་ཏེ། འབད་པ་མེད་ཅིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ
83.250b
པས་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་སྐྱེའོ། །དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དེ་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་པོ་འདི་དག་སེམས་ཀྱིས་དབང་སྒྱུར་བར་འགྱུར་གྱི། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་དབང་སྒྱུར་བར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་པ་དང་དྲི་མ་མེད་པ་དང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གནང་བའི་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འཇུག་སྟེ། ཡང་དག་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་སྤོང་བ་མཉམ་པ་ཡིན་གྱི་མི་མཉམ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་སྦྱོར་བ་མཉམ་པ་ཡིན་གྱི་མཉམ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཉམ་པར་སྦྱོར་བ་དང ། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཉམ་པར་སྒྲུབ་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་དེའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། འདུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་དང་ལྡན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤོང་བ་འདུ་བྱེད་དང་ལྡན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང ། སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་དང་ལྡན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང ། དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་དང་ལྡན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའོ། །དེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ལྷག་པའི་བསམ་པས་འདུན་པ་ཡང་བར་འགྱུར་རོ། །མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྤོང་བས་བརྩོན་འགྲུས་ཡང་བར་འགྱུར་རོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པས་སེམས་ཡང་བར་འགྱུར་རོ། །ཐབས་མཁས་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པས་དཔྱོད་པ་ཡང་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི
83.251a
བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྣམ་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པས་དབང་བཞི་རབ་ཏུ་འཐོབ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེ་ལ་དབང་བ་འཐོབ་བོ། །ཚེ་ལ་དབང་བ་དེས་འདོད་ན་སེམས་ཅན་ཚེ་ཐུང་ངུ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ཚེ་རིང་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཅིང་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་སེམས་ཅན་ཚེ་རིང་པོ་ཆོས་བསྟན་ན་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བ་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་པས་ཡོངས་སུ་ཚིམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚེ་ཐུང་ངུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང ། ལྷ་འམ་མི་གང་དང་གང་དུ་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་ཚེའི་ཚད་ལ་དབང་སྒྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དབང་དང་པོ་འདི་འཐོབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལུས་ལ་དབང་འཐོབ་སྟེ། ལུས་ལ་དབང་བ་དེས་ཡིད་ཀྱི་ལུས་རབ་ཏུ་ཐོབ་ནས་ལུས་ཅི་འདྲ་བ་དང ། གཟུགས་ཅི་འདྲ་བ་དང ། ཁ་དོག་དང་མཚན་དང་དབྱིབས་དང ། སྤྱོད་ལམ་ཅི་འདྲ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་དང ། འདུལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་འདྲ་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལུས་དང ། གཟུགས་དང་ཁ་དོག་དང་མཚན་དང་དབྱིབས་དང་སྤྱོད་ལམ་ཀུན་དུ་སྟོན་ཏེ། དེ་འདོད་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་དང་གཟུགས་དང ། ཁ་དོག་དང་མཚན་དང་དབྱིབས་དང ། སྤྱོད་ལམ་མཚུངས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དབང་གཉིས་པ་འདི་འཐོབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་ལ་དབང་འཐོབ་སྟེ། ཆོས་ལ་དབང་བ་དེས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ལ་རྟོན་པར་འགྱུར་གྱི། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ལ་རྟོན་པར་མི་འགྱུར་བ་དང ། དེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ལ་རྟོན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་སྣང་ལ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལས་ཀྱང་མི་གཡོ་བ་དང ། གང་འདི་ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་ཆགས་པ་མེད་པ་དང ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཟབ་མོའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག
83.251b
ཉིད་དང ། ཆོས་རྣམ་པར་བསྒྲུབས་པས་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་མོས་པར་བྱེད་ཅིང ། གང་གིས་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ལ་བསམ་པ་དང་མོས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདུལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་འདྲ་བའི་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དབང་གསུམ་པ་འདི་འཐོབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་དབང་ཐོབ་སྟེ། བྱིན་གྱི་རླབས་ལ་དབང་བ་དེས་གང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྒྱ་མཚོ་གཅིག་ཏུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱང་འདྲེས་པ་ཡང་མེད་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ཡང་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པ་དང ། གང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རི་གཅིག་ཏུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱང་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷའི་བུ་རྣམས་དང ། སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷའི་བུ་རྣམས་ཕན་ཚུན་འཕྲོས་པར་ཡང་མི་ཤེས་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ཡང་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་དང ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་དག་ཇི་ལྟར་རིན་པོ་ཆེའི་ས་གཞི་འམ། ཙན་དན་གྱི་ས་གཞི་འམ། སྤོས་ཀྱི་ས་གཞི་འམ། མེ་ཏོག་གི་ས་གཞི་འམ། ནམ་མཁར་གྱུར་པ་འམ། ཆུས་ཡོངས་སུ་གང་བ་འམ། མེས་ཡོངས་སུ་གང་བ་འམ། རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གང་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་དེ་ལྟར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ན་ཡང་དེ་འདྲ་བར་གནས་པ་དང ། དེ་བཞིན་དུ་བྱིན་གྱི་རླབས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གང་ཇི་ལྟར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དེའི་དེ་དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་དང ། དེའི་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་བྱིན་གྱི་རླབས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་དུ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དབང་བཞི་པོ་འདི་འཐོབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་ལ་གནས་པ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་ཤིང་འདུག་ཅིང་གཏམ་ཟེར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚངས་པ་ཐམས་ཅད་དང ། བརྒྱ་བྱིན་ཐམས་ཅད་དང་འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ
83.252a
ཐམས་ཅད་དང་ལྷ་དང་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་དང ། དྲི་ཟ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང ། མི་འམ་ཅི་དང་ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང ། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་ཤིང་འདུག་སྟེ་གཏམ་ཟེར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དེ་དག་ཤིན་དུ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་ཡང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བླ་མ་དང་སྦྱིན་གནས་རྣམས་ལ་ལྡང་བ་དང ། རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་དང་གུས་པར་སྨ་བ་དང་ཕྱག་འཚལ་བ་དང ། ཐལ་མོ་སྦྱོར་ཞིང་འཐུན་པར་བྱེད་པ་དང ། ངག་ཡང་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཀའ་བློ་བདེ་ཞིང་འཐུན་པར་འཛིན་ཏེ། ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་དང་སེམས་ཡང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ང་རྒྱལ་མེད་པ་དང ། ཞེ་འགྲས་པ་མེད་པ་དང་བླ་མ་ལ་རིམ་གྲོ་བྱེད་ཅིང་གུས་པ་དང་འདུད་པ་དང་རབ་ཏུ་འདུད་པ་དང ། སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་དང་སེམས་ལ་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པ་དང་སྤོང་བ་རྣམས་ལ་བརྩོན་པ་མི་འདོར་བ་དང ། བདེན་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང ། མི་ལྷོད་པར་བརྩོན་པ་དང་དགོས་པ་གྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང ། སྙོམ་ལས་མི་བྱེད་པ་དང་སེམས་མི་ཞུམ་པ་དང ། འདོད་ཆགས་རྣམ་པར་སེལ་བ་དང ། ཞེ་སྡང་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང་གཏི་མུག་གི་མུན་པ་སེལ་བ་དང ། འདོད་པ་མེད་པ་དང་ཕྲག་དོག་མེད་པ་དང ། སེར་སྣ་དང་བྲལ་བ་དང་བསམ་པ་དང་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང ། གཞན་གྱི་དགོས་པ་སྒྲུབ་ཅིང་ཁུར་ཁྱེར་བ་དང་ཉམ་ཆུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཁུར་སྒྲོལ་བ་དང ། འདམ་རྫབ་ལ་སྟེགས་འདོགས་པ་དང་ཀླུང་ལ་ཟམ་པས་སྒྲོལ་བ་དང ། ཆུ་བོ་ལ་གྲུ་སྦྱོར་བ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང ། དགའ་བའི་ཚིག་ཐོས་པར་བྱེད་པ་དང ། གཞན་གྱི་ཉེས་པ་མི་གླེང་བ་དང ། ཉེས་པ་བྱུང་བ་རྣམས་གསོ་བར་བྱེད་པ་དང ། འགྱོད་པ་རྣམས་སེལ་བ་དང་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་རྣམས་རྣམ་པར་སེལ་བ་དང ། ཁམས་གང་གིས་འབྱུང་བ་ཁོང
83.252b
དུ་ཆུད་པ་དང ། ཕངས་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་དང ། བྱིན་ནས་ཀྱང་འགྱོད་པ་མེད་པ་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ལྟ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྔོ་བ་དང ། དད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དང་གཞན་དག་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་དང ། བདག་བདེ་བ་ལ་མི་ཆགས་པ་དང་བདེ་བ་གཞན་ལ་སྟོབས་པ་དང ། བདག་གི་རྙེད་པས་ཆོག་ཤེས་པ་དང་གཞན་གྱི་རྙེད་པ་ལ་ཕྲག་དོག་མེད་པ་དང ། རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ལ་གཞོལ་བ་དང་གཞན་དག་ཀྱང་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ལ་མོས་པར་བྱེད་པ་དང ། བྱས་པ་གཟོ་བ་དང་བྱས་པ་ཤེས་པ་དང ། མཛའ་བ་བརྟན་པ་དང་མཛའ་བ་དང་མི་མཛའ་བ་ལ་སེམས་མཉམ་པ་དང ། རྟ་དང་གླང་པོ་ཆེ་དང་ཤིང་རྟ་དང ། དཔུང་བུ་ཆུང་སྦྱིན་པ་དང ། ངལ་བ་རྣམས་ཡང་དག་པར་སྤྲོ་བར་བྱེད་པ་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མི་འཇིགས་པ་སྦྱིན་པ་དང ། བསླབས་པ་རྣམས་ལ་སྟོན་པ་ཙམ་དུ་ཕངས་པར་འཛིན་པ་དང ། མ་བསླབས་པ་རྣམས་ལ་མི་བརྙས་པ་དང ། དབུལ་པོ་རྣམས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་འགེད་པ་དང ། ནད་པ་རྣམས་ཀྱི་གཡོག་བྱེད་པ་དང་སྨན་སྦྱིན་པ་དང ། བྱས་པ་རྣམས་ལ་མི་སྨོད་པ་དང ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་དང ། སྟི་སྟང་མི་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་བཏང་སྙོམས་པ་དང ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ལས་ཤིན་དུ་འདའ་བ་དང ། སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ཤིན་དུ་མི་བྱེད་པ་དང ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་གོས་པ་དང ། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབ་པ་དང ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དང་དྲན་པ་མི་ཉམས་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའོ། །དེ་ལྟར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོའི་བར་དུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར། ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དབང་པོའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཞེ་ན་འདི
83.253a
ལྟ་སྟེ། མི་འཕྲོགས་པ་དད་པའི་དབང་པོ་དང ། གཞན་གྱི་དྲིང་ལ་མི་འཇོག་པ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པ་དྲན་པའི་དབང་པོ་དང ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་མི་གཏོང་བ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བརྩོན་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མོས་ཤིང་དད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དད་པའི་དབང་པོའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་བརྗེད་པ་ནི་དྲན་པའི་དབང་པོའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་གཅད་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང་བསམ་པ་མི་ཕྱེད་པར་གྱུར་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དད་པའི་དབང་པོའོ། །ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོའོ། །ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ལ་མཁས་པ་ནི་དྲན་པའི་དབང་པོའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་འོད་ཟེར་མཉམ་པར་གཏོང་བ་ནི་ཏིང་འཛིན་གྱི་དབང་པོའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཆགས་པ་ལས་ཤིན་དུ་འདའ་བར་བྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དད་པའི་དབང་པོའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཆགས་པ་ལས་ཤིན་དུ་ཐར་པར་བྱེད་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོའོ། །གང་ལ་ཡང་མི་ཆགས་པ་ནི་དྲན་པའི་དབང་པོའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆགས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོའོ། །གང་ཆགས་པ་དང་མི་ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་འདི་ནི་ཤེས
83.253b
རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་གང་རྙོག་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་དད་པའི་དབང་པོའོ། །སེམས་རྙོག་པ་ཅན་དང་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོའོ། །གང་རྙོག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དྲན་པ་མི་འདོར་བ་འདི་ནི་དྲན་པའི་དབང་པོའོ། །གང་སེམས་རྙོག་པ་མེད་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་ལྡང་བ་ཤེས་པ་འདི་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོའོ། །གང་རྙོག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐོབ་པས་རྙོག་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་རྙོག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དད་པའི་དབང་པོའོ། །དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོའོ། །དགེ་བའི་ཆོས་བསྒྲུབས་པ་དང་མ་བསྒྲུབས་པ་རྣམས་མི་བརྗེད་པ་ནི་དྲན་པའི་དབང་པོའོ། །གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་མི་འདོད་ཅིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་བྱེད་པ་འདི་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོའོ། །གང་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་སོ་སོ་རང་གིས་ཤེས་པ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དད་པས་ནི་འདོར་རོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་བོ། །དྲན་པས་ནི་ཆུད་མི་གཟོན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ནི་སྲུང་ངོ ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པར་འབྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དད་པས་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་བདག་གིར་འཛིན་པ་འདོར་རོ། །དྲན་པས་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ནི་ལྟ་བར་གྱུར་པ་དྲུག་བཅུ་རྩ་གཉིས་འདོར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བར་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་སྤོང་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དབང་པོའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ
83.254a
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྟོབས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཞེ་ན། གང་དབང་པོ་དེ་དག་གིས་ཉེ་བར་བརྟན་ནས་བདུད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་རྫི་བར་འགྱུར་བ་དང ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱིས་མི་འཕྲོགས་པར་འགྱུར་བ་དང ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་དང ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཐུལ་བར་འགྱུར་བ་དང ། སྔོན་གྱི་དམ་བཅས་པ་ལ་བརྟན་པར་འགྱུར་བ་དང ། སེམས་ཀྱིས་ཤིན་དུ་བརྟན་པར་འགྱུར་བ་དང ། ལུས་ཀྱིས་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང ། དབང་པོ་རྣམས་སྦེད་པར་འགྱུར་བ་དང ། དགྲ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཚུགས་པར་འགྱུར་བ་དང ། ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་བསྐྱོད་པར་འགྱུར་བའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་མི་བྱེད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་བྱ་བ་བྱེད་དོ། །དྲན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་བྱས་པའི་ལས་ཆུད་མི་གཟོན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་གཟུགས་དང ། སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྨ་མི་ཕྱིན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་འགྱོད་པ་དང ། ཀུན་ནས་ལྡང་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་དུ་འདའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་ཡང་གཞན་ལ་དད་པས་མི་འགྲོའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་བར་མ་དོར་ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དྲན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་གཟུངས་དང་སྤོབས་པ་རབ་ཏུ་འཐོབ་བོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་མཚུངས་པར་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་མོས་པའི་སྟོབས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྟོབས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །དྲན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་སྟོབས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར
83.254b
བྱེད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་སེམས་དང་བསམ་པའི་སྟོབས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཚིམ་པར་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་སེར་སྣའི་དྲི་མ་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་བདག་གི་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་ངོ ། །དྲན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་མཉམ་པའི་སེམས་ཀྱིས་འདོར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རེ་བ་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དྲི་མ་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་བསླབ་པ་རྣམས་ལས་མི་འདའོ། །དྲན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་དུལ་བ་དང་ཞི་བ་དང་ཅང་ཤེས་ཀྱི་ས་ལ་འགྲོའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་གནོད་སེམས་ཀྱི་དྲི་མ་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་བཟོད་པ་སྒོམ་མོ། །དྲན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱི་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་རྗེས་སུ་སྲུང་ངོ ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་བདག་དང་སེམས་ཅན་དང ། བཟོད་པ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ་།རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་ལེ་ལོའི་དྲི་མ་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་ཉམས་འོག་ཏུ་ཆུད་པར་བྱེད་དོ། །དྲན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་སྒྲུབ་བོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་མི་བྱེད་རྣམ་པར་མི་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དད་པའི
83.255a
སྟོབས་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་དྲི་མ་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་བོ། །དྲན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་མི་གཡོའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་བསམ་གཏན་དེ་ལ་ཆགས་པ་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་འཆལ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དྲི་མ་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ལོ། །དྲན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་ཚུལ་བཞིན་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་སེམས་ངེས་པར་སེམས་པ་རབ་ཏུ་འཐོབ་བོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་ནན་ཏན་གྱིས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་ནོར་བདུན་རབ་ཏུ་འཐོབ་བོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་རབ་ཏུ་འཐོབ་བོ། །དྲན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དྲུག་རབ་ཏུ་འཐོབ་བོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་བདུན་ལས་ཤིན་དུ་འདའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་བརྒྱད་ལས་ཤིན་དུ་འདའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་གང་མི་ཕྱེད་ཅིང་སེམས་དང་བསམ་པ་རྙོག་པ་མེད་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དད་པའི་སྟོབས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །གང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཅིང་བླང་བ་མེད་ལ་དོར་བ་མེད་པ་འདི་ནི་པ་འདི་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །གང་དྲན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་ལ་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ་འདི་ནི་དྲན་པའི་སྟོབས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །གང་སེམས་རབ་ཏུ་དུལ་བས་རང་བཞིན་གྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་ལྡན་པ་ཤེས་པ་འདི་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །གང་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་སེལ་བ་ལ་མཁས་པ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་སྤྱོད་པ
83.255b
ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་དང་བར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དད་པའི་སྟོབས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །མི་བརྗེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དྲན་པའི་སྟོབས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །སོ་སོར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྟོབས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཤེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཏེ། བདུན་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང ། ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་དགའ་བ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང ། ཤིན་དུ་སྦྱངས་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང ། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ་།དེ་ལ་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་བསགས་ཤིང་བསགས་པ་རྣམས་ཆུད་མི་གཟོན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ་།ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་གང་ལྷག་མཐོང་གི་ཚོགས་དང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ་།བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་གང་སྤོང་བ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན
83.256a
ལག་གོ་།དགའ་བ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་གང་མི་དགའ་བ་སེལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་དགའ་བ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ་།ཤིན་དུ་སྦྱངས་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་གང་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་དུ་བྱང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ཤིན་དུ་སྦྱངས་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ་།ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་གང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྙིང་པོར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ་།བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་གང་བྱེད་པ་བྱས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་གང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བསམ་པ་མི་བརྗེད་པ་འདི་ནི་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ་།གང་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་བརྩོན་པ་འདི་ནི་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ་།གང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་འདི་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ་།གང་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཀུན་དགའ་ལ་དགའ་བས་གནས་པ་འདི་ནི་དགའ་བ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ་།གང་ཤིན་དུ་སྦྱངས་པ་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་རབ་ཏུ་འགོད་པ་འདི་ནི་ཤིན་དུ་སྦྱངས་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ་།གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་རབ་ཏུ་འགོད་པ་འདི་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ་།གང་མངོན་སུམ་དུ་ཤེས་པ་བཏང་སྙོམས་པ་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་རབ་ཏུ་འགོད་པ་འདི་ནི་བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ་།རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་གང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་གཉིས་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་འདི་ནི་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མཁས་པ་འདི་ནི་ཆོས
83.256b
རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །གང་ལུས་དང་ངག་དང ། ཡིད་ཀྱི་ལས་རྟུལ་བ་འདི་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །གང་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་སྤོང་བ་འདི་ནི་དགའ་བ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །གང་བྱ་བ་བྱས་པ་དང་བྱེད་པ་བྱས་པ་འདི་ནི་ཤིན་དུ་སྦྱངས་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །གང་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་ཀྱང་གཅིག་ཏུ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པར་ཡང་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །གང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ཏེ་རྟོག་པ་དང་སེལ་བ་མེད་ཅིང་བཏང་སྙོམས་པར་ཡང་ཀུན་དུ་སྣང་ལ་སེམས་ཅན་ལ་ཡང་ལྟ་བ་འདི་ནི་བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་དང་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་དང ། རབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང་འཇལ་བར་བྱེད་པ་དང ། ཉེ་བར་རྟོག་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་མཐོ་བ་དང་དམའ་བ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་ཏེ། དེ་ལ་གནས་ནས་ཀྱང་ངན་སོང་དུ་འགྱུར་བའི་ལམ་སྒོམ་པ་དང་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་བག་ལ་ཉལ་བ་དང ། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་བྲལ་བ་འདི་དག་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཤེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་གྱི། འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདུད་སྡིག་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ང་རྒྱལ་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་རྣམས
83.257a
ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཚན་མ་ལ་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་དང ། སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚོར་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེམས་དང ། ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཐོང་བ་དང ། ཐོས་པ་དང་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང ། རྣམ་པར་རིག་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་འདུ་ཤེས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང ། ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་ནས་མི་ལྡང་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་མི་མཐུན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རྩོད་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་གང་འཕགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡོངས་སུ་དག་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས
83.257b
སུ་དག་པ་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང ། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང ། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང ། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་སྨོས་པ་དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་གང་ཞེ་ན། གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་སེམས་ཅན་དུ་ལྟ་བ་དང་སྲོག་ཏུ་ལྟ་བ་དང ། གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ཡང་ལྡང་བར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་སེམས་ཅན་དུ་ལྟ་བ་དང་སྲོག་ཏུ་ལྟ་བ་དང ། གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་དེ་ནི་མཚུངས་སོ། །དེ་ཆད་པར་ལྟ་བ་དང་རྟག་པར་ལྟ་བ་དང ། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ལྡང་བར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆད་པར་ལྟ་བ་དང ། རྟག་པར་ལྟ་བ་དང ། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་དེ་ནི་མཚུངས་སོ། །དེ་འབྱུང་བར་ལྟ་བ་དང་འཇིག་པར་ལྟ་བ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ཡང་ལྡང་བར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འབྱུང་བར་ལྟ་བ་དང་འཇིག་པར་ལྟ་བ་དང ། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་དེ་ནི་མཚུངས་སོ། །དེ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་ངར་འཛིན་པ་ལྟ་བ་དང ། ང་ཡིར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ལྡང་བར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང ། ངར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་དེ་ནི་མཚུངས་སོ། །དེ་སངས་རྒྱས་སུ་ལྟ་བ་དང་ཆོས་སུ་ལྟ་བ་དང ། དགེ་འདུན་དུ་ལྟ་བ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ཡང་ལྡང་བར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་སུ་ལྟ་བ་དང ། ཆོས་སུ་ལྟ་བ་དང་དགེ་འདུན་དུ་ལྟ་བ་དང ། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་དེ་ནི་མཚུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ན་ལྟ་བའི་དམིགས་པ་ནི་ཇི་ཙམ་དུ་ཆུང་ངུ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ལྟ་བའི་དམིགས་པ་ཡང་རུང་སྟེ། དེ་ཙམ་དུ་ཡང་དག་པའི
83.258a
ལྟ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཐ་མ་དང ། རབ་དང་འབྲིང་གི་ལྟ་བར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་མཉམ་པར་ལྟའི་མི་མཉམ་པར་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་མཉམ་པར་ལྟའི་མི་མཉམ་པར་མ་ཡིན་ཞེ་ན། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་ནི་དམན་པ། སློབ་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་དམ་པའོ་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ལྟ་ན་མི་མཉམ་པར་ལྟ་བའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་མི་སློབ་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཟག་པ་མེད་པའོ་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་ལྟར་ལྟ་ན་མི་མཉམ་པར་ལྟ་བའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཟང་ཟིང་མེད་པའོ་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ལྟ་བ་ན་མི་མཉམ་པར་ལྟ་བའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའོ་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ལྟ་ན་མི་མཉམ་པར་ལྟ་བའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་ནི་འདུས་བྱས་ཡིན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ལྟ་ན་མི་མཉམ་པར་ལྟ་བའོ། །ནམ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སློབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་ལྟ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་སྟོང་པ་ཉིད་དང ། མི་སློབ་པའི་ཆོས་སྟོང་པ་ཉིད་མཚུངས་པར་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་ལྟ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་ཀྱི་རྐྱེན་མཉམ་པ་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྐྱེན་མཉམ་པ་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་མཚུངས་པར་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་ལྟ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་དབེན་པ་དང ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་དབེན་པ་ཉིད་མཚུངས་པར་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་ལྟ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དང ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་པ་མཉམ
83.258b
པ་ཉིད་མཚུངས་པར་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་ལྟ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གང་མཚུངས་པར་མཐོང་བ་དེ་ཕྱིར་ཡང་གཉིས་ལ་བློ་མི་འཇུག་སྟེ། གང་གཉིས་སུ་མེད་པར་མཐོང་བ་དེ་ཡང་དག་པར་མཐོང་བའོ། །གང་མཚུངས་པར་མཐོང་བ་དེ་ཡང་ཐ་དད་དུ་མི་བྱེད་དོ། །ཐ་དད་མེད་པར་མཐོང་བ་ནི་ཡང་དག་པ་མཐོང་བའོ། །གང་མཚུངས་པར་མཐོང་བ་དེ་ཐ་མ་དང་འབྲིང་དང ། རབ་ཀྱི་ཆོས་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་སྐྱེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པར་མཐོང་བ་ནི་ཡང་དག་པ་མཐོང་བའོ། །གང་མཚུངས་པར་མཐོང་བ་ནི་མཐོང་བ་ཅི་ཡང་མེད་དེ་མཐོང་བ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ནི་ཡང་དག་པ་མཐོང་བའོ། །གང་མཚུངས་པར་མཐོང་བ་དེ་ལ་ནི་ཆོས་གང་ཡང་སྣང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྣང་བ་མེད་པར་མཐོང་བ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མཐོང་བའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཆོས་འདི་དག་དེ་ལྟར་མཐོང་བ་འདི་ནི་ཡང་དག་པ་མཐོང་བའོ། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་དང ། མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་འདི་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་བསྟན་པ་འདི་བཤད་པ་ན་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་ནི་ལེན་པ་མེད་པར་ཟག་པ་རྣམས་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་ཞིག་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལས་བཟོད་པ་སྐྱེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་གང་ཞེ་ན། རྟོག་པ་གང་རྟོག་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཞི་གནས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པའི་ལྷག་མཐོང་ལ་མཁས་པ་སྟེ། དེ་ཆོས་གང་ཞིག་ཆོས་གང་དང་ལྡན་སྙམ་དུ་དེ་ཆོས་དེ་ཆོས་དེ་དག་ལ་རྣམ་པར་ལྟའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་གོ་།དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཕན་ཚུན་མི་ལྡན་པ་དང ། རབ་ཏུ་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་མ་འདྲེས་པར་རབ་ཏུ
83.259a
ཤེས་ཏེ། དེས་དེ་ལྟར་ཤེས་ནས་མཉམ་པར་ཡང་མི་རྟོག་ན་གང་མི་མཉམ་པར་རྟོག་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ་དེ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཆོས་སུ་རྟོག་པ་དང་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཏེ་ཕྱིར་ཡང་མི་རྟོག་།རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པའི་ངག་གང་ཞེ་ན། ཚིག་གང་གིས་བདག་ལ་ཡང་མི་གདུང་ལ་གཞན་ལ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང ། བདག་ཀྱང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་བྱེད་ལ་གཞན་ལ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང ། བདག་ལ་ཡང་མི་གནོད་ལ་གཞན་ལ་ཡང་མ་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་ངག་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཡང་དག་པའི་ངག་ནི་ཚིག་གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་རྟོག་པའོ། །དེའི་ཆོས་ངེས་པར་རྟོག་པ་དེ་ཡང་ཆོས་ངེས་པའི་ཚིག་དེས་འབྱུང་བ་འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་ངག་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཡང་དག་པའི་ངག་ནི་གང་མཛའ་བ་དང ། མི་མཛའ་བ་རྣམས་ལ་ངག་མཉམ་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པའོ་ཞེས་ངག་མཉམ་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་པ་དང ། སྨོན་པ་མེད་པ་དང་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དང ། མ་བྱུང་བའོ་ཞེས་ངག་མཉམ་པ་དང ། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པའོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཞི་བའོ་ཞེས་ངག་མཉམ་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པ་དང ། སེམས་ཅན་མེད་པ་དང་སྲོག་མེད་པ་དང ། གང་ཟག་མེད་པ་དང ། བདག་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་ངག་མཉམ་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ་ཞེས་ངག་མཉམ་པ་དང ། རྒྱུ་ཅི་འདྲ་བ་འབྲས་བུ་ཡང་དེ་འདྲའོ་ཞེས་ངག་མཉམ་པའོ། །གཞན་ཡང་ཡང་དག་པའི་ངག་ཅེས
83.259b
ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་སེམས་ཅན་གཞན་རྣམས་དང ། གང་ཟག་གཞན་དག་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ལ་འཛུད་པ་དང ། བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ་འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་ངག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་ངག་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཞེ་ན། ངག་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པའི་ངག་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་གང་ཞེ་ན། ལས་གང་ལས་ཟད་པར་འགྱུར་གྱི། ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པ་དང ། ལས་གང་ཉོན་མོངས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བར་འགྱུར་གྱི། ཉོན་མོངས་པ་འབར་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པ་དང ། ལས་གང་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་གྱི། ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ནི་གང་ཆོས་འདི་དག་འདི་ལྟར་རབ་ཏུ་ཤེས་ཤིང་དགེ་བའི་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ཀྱང་དེའི་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་དེ་དག་ཀྱང་གསོ་བ་ཉིད་དུ་སྣང་བ་དང ། གསོག་ཉིད་དང་སྙིང་པོ་མེད་པ་ཉིད་དང ། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྣམ་པས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་གང་ཞེ་ན། འཚོ་བ་གང་བདག་ལ་ཡང་གནོད་པར་མི་འགྱུར་གཞན་ལ་ཡང་གནོད་པར་མི་འགྱུར། གཉིས་ག་ལ་ཡང་གནོད་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་ནི་འཚོ་བ་གང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་མི་སོགས་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་བ
83.260a
སྟེ་འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དེ་ལ་ཧ་ཅང་ཡང་འདུད་པར་ཡང་མི་བྱེད། མི་འདུད་པར་ཡང་མི་བྱེད་ལ། འཚོ་བ་གང་གིས་བདག་གི་དོན་དང་གཞན་གྱི་དོན་དང ། ཆོས་ཀྱི་དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་གང་ཞེ་ན། གང་དགེ་ཞིང་ཟབ་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཡང་དག་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང ། འདུན་པ་དང ། བརྩོན་པ་དང ། སྤྲོ་བ་དང ། རྩོམ་པ་དང ། མི་ཞུམ་པ་དང ། ཡང་དག་པའི་ནན་ཏན་གྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་ནི་གང་མཉམ་པར་རྩོལ་གྱི། མི་མཉམ་པར་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་མཉམ་པར་རྩོལ་གྱི། མི་མཉམ་པར་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་ཆོས་རྣམས་མཉམ་པར་ཡང་མི་བྱེད་མི་མཉམ་པར་ཡང་མི་བྱེད་ལ་བྱེད་པ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་མི་བྱེད་པའོ། །ཆོས་དེ་དག་གི་ཆོས་ཉིད་དང་ཆོས་གནས་པ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྩོལ་བའོ། །ཆོས་དེ་དག་གི་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྩོལ་བའོ། །ཆོས་དེ་དག་གི་མཉམ་པ་ཉིད་དང་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱ་བ་མེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྩོལ་བའོ། །ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལོག་པའི་རྩོལ་བ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་ཡོངས་སུ་སྔོ་བ་ཡིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་གང་ཞེ་ན། གང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དྲན་པ་དང ། སྦྱིན་པ་དྲན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དྲན་པ་དང་བཟོད་པ་དྲན་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དྲན་པ་དང ། བསམ་གཏན་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་དྲན་པ་དང ། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དང་དགའ་བ་དང ། བཏང་སྙོམས་དྲན་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་གང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐབས་མི་འདོད་པ་དང ། དྲན་པ་གང་གིས་བདུད་ཀྱི
83.260b
ལས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐབས་མི་འབྱེད་པ་དང ། དྲན་པ་གང་གིས་ལམ་གོལ་བ་དང ། ལམ་ངན་པར་མི་ལྟུང་བ་དང་དྲན་པ་སྒོ་བ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་གང་གིས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐབས་མི་འབྱེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ནི་དྲན་པ་གང་གིས་དྲན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང ། སྐྱོན་མེད་པའི་རིགས་ཐོབ་ཀྱང་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཞེ་ན། གང་འཕགས་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པར་གྱུར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་འཐུན་པ། ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་སྤང་བ་དང་འཐུན་པ། འགོག་པའི་བདེན་པ་མངོན་དུ་བྱ་བ་དང་འཐུན་པ། ལམ་གྱི་བདེན་པ་བསྒོམ་པ་དང་འཐུན་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །བདག་མཉམ་པ་ཉིད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དང ། བདག་རྣམ་པར་དག་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པ་དང ། བདག་སྟོང་པ་ཉིད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ། གང་དེ་ལྟར་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་ཡང་དག་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་ཀྱང་ངེས་པར་ཡང་མི་ལྟུང་བ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་གིས་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་འདི་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་འདི་བསྟན་པ་ན་ལྷ་དང་མི་སྲོག
83.261a
ཆགས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཅན་ངེས་པར་གྱུར་པ་ལ་མ་ཞུགས་པ་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེས་སོ།། །། བམ་པོ་གསུམ་པ་སྟེ་ཐ་མ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷའི་མིག་གི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ལྔ་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕྱོགས་བཅུར་རྣམ་པར་ལྟ་བས་སྣང་བ་ཐོབ་པ་དེ་ནི་དེའི་ལྷའི་མིག་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་ལྟ་བས་མུན་པ་མུན་ནག་དང་བྲལ་བ་དེ་ནི་དེའི་ལྷའི་མིག་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཆི་འཕོ་དང ། སྐྱེ་བ་ལ་ཡང་དག་པར་ལྟ་བས་ཤིན་དུ་ངེས་པར་བརྟགས་པ་དེ་ནི་དེའི་ལྷའི་མིག་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་གཟུགས་སྣང་བ་དང་ཁ་དོག་དང་མཚན་དང ། དབྱིབས་ལ་ཡང་དག་པར་ལྟ་བས་ཤིན་དུ་བརྒྱན་པ་དེ་ནི་དེའི་ལྷའི་མིག་ཡིན་ནོ། །རང་གི་གཟི་བརྗིད་གྲུབ་པས་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ལྷ་དང ། ཀླུ་དང ། གནོད་སྦྱིན་དང ། དྲི་ཟ་ཐམས་ཅད་དང་ཉན་ཐོས་དང ། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱི་བོར་ཕྱིན་པ་དེ་ནི་དེའི་ལྷའི་མིག་ཡིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམ་པ་འདི་ལྔ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷའི་མིག་གི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་ལྷའི་རྣ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། གང་གིས་མིའི་སྒྲ་རྣམས་ཐོས་པར་འགྱུར་བ་དང ། མི་མ་ཡིན་པའི་སྒྲ་རྣམས་ཐོས་པར་འགྱུར་བ་དང ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་པ་དང ། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་པ་དང ། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་པའི་སྒྲ་རྣམས་ཐོས་པར་འགྱུར་བ་དང ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པའི་སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཐོས་པར་འགྱུར་བ་དང །
83.261b
ཕྱོགས་བཅུའི་སྐད་དང་སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཐོས་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷའི་རྣ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །དེ་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། གང་གིས་ལྷ་དང་མི་དང ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་པ་དང ། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་པ་དང ། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་གྱི་མཐར་སེམས་སྐྱེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང ། ཕྱི་མའི་མཐར་སེམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང ། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ན་སེམས་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང ། དམིགས་པར་ལྡན་པ་དང ། ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པ་དང ། ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་དང ། ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང ། འདོད་ཆགས་ལ་སྤྱོད་པ་རྣམས་དང ། ཞེ་སྡང་ལ་སྤྱོད་པ་རྣམས་དང ། གཏི་མུག་ལ་སྤྱོད་པ་རྣམས་དང ། ཆ་མཉམ་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། ཤེས་ནས་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་དེ་དང་འཐུན་པར་ཆོས་སྟོན་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་ལྔའོ་དེ་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། སེམས་གང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དང ། ཞེ་སྡང་གི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དང ། གཏི་མུག་གི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དང ། དེ་དག་གི་ལུས་ཅི་འདྲ་བ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དེ་དག་ཀྱང་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང ། སེམས་གང་སྦྱིན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དང ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང
83.262a
བ་རྣམས་དང ། བྱམས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དང ། སྙིང་རྗེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དང ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དང ། དེ་དག་གིས་ལུས་ཅི་འདྲ་བ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དེ་དག་ཀྱང་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང ། སེམས་གང་རྒྱུ་དང་མི་འདྲ་བ་རྣམས་དང ། རྐྱེན་དང་མི་འདྲ་བ་རྣམས་དང ། དམིགས་པ་དང་མི་འདྲ་བ་རྣམས་དང ། དེ་དག་གིས་ལུས་ཅི་འདྲ་བ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དེ་དག་ཀྱང་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང ། སེམས་གང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམས་དང་མ་རིག་པ་དང ། གཏི་མུག་གིས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ་རྣམས་དང ། དེ་དག་གིས་ལུས་ཅི་འདྲ་བ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དེ་དག་ཀྱང་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང ། དེ་དག་གི་ཚེ་དང་ཁ་དོག་དང་གཟུགས་དང་གཟི་བརྗིད་དང ། གཡོག་དང་སྟོབས་དང་གྲགས་པ་དང་བརྗོད་པ་དང ། དབང་ཕྱུག་ཅི་འདྲ་བར་གྱུར་པ་དེ་ཡང་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །དེ་རྫུ་འཕྲུལ་བྱ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་དང་གཟུགས་ཀུན་དུ་སྟོན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཚིག་དང་སྐད་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་དང ། སེམས་དང་ཡིད་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་དང ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐད་དུ་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་དང ། མངོན་དུ་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་ཏེ། རྫུ་འཕྲུལ་བྱ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་འདི་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྫུ་འཕྲུལ་བྱ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་བརྟགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ
83.262b
སེམས་དཔའི་ལྷའི་མིག་གིས་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་ལྷའི་རྣ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་ཤེས་པས་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པར་རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཤེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཟག་པ་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་གིས་རྣམས་པར་རྩེན་ཅིང་ཟག་པ་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཡང་གནས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། དཔག་ཚད་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བྱེ་བ་བགྲོད་དགོས་པ་ན་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་དེ། གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དེའི་ལམ་ནི་བགྲོད་པར་དཀའ་ཞིང་རིང་ལ་ཉམ་ང་སྟེ། འཇིགས་པ་དང་བཅས་པ། ཟས་དང་སྐོམ་དང་བཟའ་བ་ཡང་མེད་པ་ཞིག་ལ། གང་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དེར་ཕྱིན་པ་དེའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དང ། དེ་ནས་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དེའི་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་དང་བསྔགས་པ་ཐོས་ནས་སྐྱེས་བུ་དེ་ལ་བུ་མཐོང་ན་དགའ་བ། སྡུག་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་མི་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པ་གཅིག་ཀྱང་ཡོད་པ་ལས། དེས་བུ་གཅིག་པ་དེ་བོར་ནས་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དེའི་ལམ་དུ་ཞུགས་ཏེ། དེ་སྟོབས་ཀྱི་ཤུགས་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས
83.263a
སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཁྱད་དུ་བསད་དེ། ལམ་རིང་པོ་དེ་འདས་ནས་རྐང་པ་ཡ་གཅིག་ནི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དེའི་སྒོའི་ཐེམ་པ་ལ་བཞག་།རྐང་པ་ཡ་གཅིག་ནི་ཕྱི་རོལ་ན་འདུག་པ་ལས་དེས་བུ་གཅིག་པ་དེ་ཡིད་ལ་དྲན་པར་གྱུར་ནས་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། མ་ལ་ཀྱེ་མའོ་བདག་གིས་བུ་གཅིག་པ་དེ་འདིར་ཁྲིད་དེ་མ་འོངས་པ་ལྟ་ཞིག་སྙམ་ནས། བུ་གཅིག་པ་དེ་སྡུག་པས་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དེར་མ་ཞུགས་ཀྱི། ཕྱིར་ཕྱོགས་ནས་དེ་བུ་གཅིག་པ་དེ་ག་ལ་འདུག་པར་སླར་ལོག་པ་དེ་བཞིན་དུ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་འབད་པ་ཆེན་པོ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ཆེན་པོ་དང ། ལྷག་པའི་བསམ་པ་བརྟན་པའི་ནན་ཏན་གྱིས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་པོ་རྣམས་བསྐྱེད་དེ། སེམས་ཀྱིས་བསམ་གཏན་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་དེ་ལ་ཟག་པ་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་འདྲིས་པར་བྱས་པ་ལས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལྟ་བས་ཕྱིར་ཕྱོགས་ཏེ་སླར་ལོག་ནས་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ས་ན་ཡང་ཀུན་དུ་སྣང་ངོ ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གྲོང་ཁྱེར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཟག་པ་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་སོ། །དཔག་ཚད་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བྱེ་བ་བགྲོད་དགོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་འཁོར་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ། །བར་དུ་གཅོད་པ་མང་པོས་བགྲོད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་འདུན་པ་ཟློག་པའི་བར་ཆད་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་སོ། །སྐྱེས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ། །རྐང་པ་ཡ་གཅིག་ནི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོའི་ཐེམ་པ་ལ་བཞག་།རྐང་པ་ཡ་གཅིག་ནི་སྒོའི་ཕྱི་རོལ་དུ་བཞག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དང་འདྲེས་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ
83.263b
རྣམས་འཇུག་པའོ། །བུ་གཅིག་པ་དྲན་ནས་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དེར་ཞུགས་པ་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས་ཏེ་སླར་ལོག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་པ་བཞིན་དུ་བྱམས་པ་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཟག་པ་ཟད་པའི་སྤྱི་བོར་ཕྱིན་ཀྱང་ཟག་པ་ཡང་མི་སྤོང་ལ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕྱིར་ཕྱོགས་ཤིང་ལྡོག་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཅི་འདྲ་བའི་ཐབས་མཁས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆེར་སྙིང་རྗེ་བ་ལ་ལྟོས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ལག་མཐིལ་དུ་ཐོབ་པ་ཡང་མི་འཚལ་བར་འཁོར་བ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་ཅིང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱིད་པས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་ནི་ངོ་མཚར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་དུ་ཞིག་དང་ལྡན་པ་འཁོར་བ་ན་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་ཉི་ཤུ་དང་ལྡན་ན་འཁོར་བ་ན་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཉི་ཤུ་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བའི་རྩ་བས་ཡང་དག་པར་ཟིན་པའི་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་བྱམས་པ་ཆེན་པོས་ཡང་དག་པར་ཟིན་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཡང་དག་པར་ཟིན་པའི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པས་ཡང་དག་པར་ཟིན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་ཟིན་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང ། ལྷག་པའི་བསམ་པས་ཡང་དག་པར་ཟིན་པའི་ཐབས་དང ། ཐབས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་ཟིན་པའི་ཤེས་རབ་དང ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་ཟིན་པའི
83.264a
བསམ་གཏན་དང ། བསམ་གཏན་གྱིས་ཡང་དག་པར་ཟིན་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང ། མངོན་པར་ཤེས་པས་ཡང་དག་པར་ཟིན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང ། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་ཟིན་པའི་རྟུལ་པ་དང ། རྟུལ་པས་ཡང་དག་པར་ཟིན་པའི་དྲན་པ་དང ། དྲན་པས་ཡང་དག་པར་ཟིན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ལྷག་པའི་བསམ་པས་ཡང་དག་པར་ཟིན་པའི་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་དང ། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞིས་ཡང་དག་པར་ཟིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་དང ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པས་ཡང་དག་པར་ཟིན་པའི་ཐོས་པའི་ནན་ཏན་དང ། ཐོས་པའི་ནན་ཏན་གྱིས་ཡང་དག་པར་ཟིན་པའི་གཟུངས་དང ། གཟུངས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་ཟིན་པའི་སྤོབས་པ་དང་སྤོབས་པས་ཡང་དག་པར་ཟིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་ཟིན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཚོགས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཉི་ཤུ་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་འཁོར་བ་ན་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེས་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཁོར་བ་ན་མཛེས་ཤིང་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཉེ་བར་འཚོ་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བསོད་ནམས་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་ཐོས་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཁོར་བ་ན་མཛེས་སོ། །ཐོས་པས་བརྒྱན་པའི་སྤོབས་པས་ནི་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཉེ་བར་འཚོ་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་དྲན་པ་མཉམ་པ་ཐོབ་པའི་གཟུངས་ཀྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཁོར་བ་ན་མཛེས་སོ། །ལག་ན་རིན་པོ་ཆེ་མི་ཟད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་ནི་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཉེ་བར
83.264b
འཚོ་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བག་ཡོད་པས་ནི་འཁོར་བ་ན་མཛེས་སོ། །ཆོས་སྟོན་པས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བས་ནི་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཉེ་བར་འཚོ་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཚན་གྱིས་ལེགས་པར་བརྒྱན་པས་ནི་འཁོར་བ་ན་མཛེས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བརྒྱན་པས་ནི་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཉེ་བར་འཚོ་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་བྱེད་པས་ནི་འཁོར་བ་ན་མཛེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཉེ་བར་འཚོ་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཁོར་བ་ན་མཛེས་སོ། །སོ་སོ་ཅི་རིགས་པར་ཆོས་སྟོན་པས་ནི་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཉེ་བར་འཚོ་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཁོར་བ་ན་མཛེས་སོ། །ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པས་ནི་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཉེ་བར་འཚོ་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་བག་ཡོད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཁོར་བ་ན་མཛེས་ཤིང་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཉེ་བར་འཚོ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་རྣམ་གྲངས་འདིས་འདི་ལྟར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་བས་ཀྱང་ཆེས་གྲངས་མེད་པ་ཡངས་པ་ཚད་མེད་པ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བསྐལ་པ་དགའ་བར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལྷས་རྣམ་པར་བལྟས་པ་ཞེས་བྱ་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ་སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ
83.265a
འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ངོ ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཅིའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་དེ་དགའ་བར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བསྐལ་པ་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏེ། དེ་ན་གནས་གཙང་མའི་རིས་ཀྱི་ལྷ་དག་གིས་ཀྱེ་མའོ་གྲོགས་པོ་དག་འདི་ནི་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་ཡིན་ཏེ། བསྐལ་པ་འདི་ལ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དགའ་བའི་སྒྲ་བསྒྲགས་པ་དང ། དེ་ན་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་དགའ་བའི་སྒྲ་དེ་ཐོས་སོ། །ཐོས་ནས་ཀྱང་དགའ་བ་དང་དད་པ་དང་མོས་པ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་ཏེ། དེ་ནས་ལྷ་དང་མི་དེ་དག་གིས་ཀྱེ་མའོ་བསྐལ་པ་འདི་ནི་དགའ་བར་གྱུར་པའོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པས་དེའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་དེའི་མིང་དགའ་བར་གྱུར་པ་ཞེས་བཏགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ལྷ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བལྟས་བརྟགས་ཀྱང་དེ་ངོམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ཙམ་དུ་བལྟ་ན་སྡུག་ཅིང་དེ་ཙམ་དུ་ཉམས་དགའ་བར་གྱུར་པས་དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ལྷས་རྣམ་པར་བལྟས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལྷས་རྣམ་པར་བལྟས་པ་དེའི་གཞི་ནི་ཙན་དན་སྦྲུལ་གྱི་སྙིང་པོ་ཤ་སྟག་སྟེ། སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱིས་ཙན་དན་སྦྲུལ་གྱི་སྙིང་པོ་དེའི་ཕྱེ་མ་ཁལ་གཅིག་གི་རིན་དུ་ཡང་མི་བཟོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ནས་སྤོས་ཀྱི་ངད་ལངས་པའི་དྲིས་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་དག་ཏུ་ཁྱབ་བོ། །ཙན་དན་སྦྲུལ་གྱི་སྙིང་པོ་ལས་གྱུར་བའི་ས་ཆེན་པོ་དེ་ལ་འོད་ཟེར་གྱི་དྲ་བ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་པད་མ་ཆེན་པོ་ཤ་སྟག་བྱུང་བར་གྱུར་ཏེ། པད་མ་དེ་དག་གི་འོད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་རྟག་ཏུ་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །མི་དེ་དག་ཀྱང་ཙན་དན་གྱི་ཕྱེ་མ་ལས་བྱས་པའི་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་པུ་ཤུ་དང ། སྒོ་ཁང་དང་ཁྱམས་དང ། རྟ་བབས་ཀྱིས་ལེགས་པར་བརྒྱན་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པར་གྱུར་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི
83.265b
ཁམས་དེ་ན་གྲོང་དང ། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་གནས་པ་མེད་དོ། །མི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོའོ། །དེ་དག་མངོན་པར་ཤེས་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་ནས་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ན་འདུག་པའི་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་དག་གི་ནང་དུ་འཇུག་ཅིང་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ན་མངལ་ན་གནས་པ་ཡང་མེད་དེ། མི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་ཤ་སྟག་གོ་།དེ་ན་བུད་མེད་ཀྱི་མིང་ཡང་མི་གྲག་གོ་།ངན་སོང་རྣམས་མེད་དོ་ངན་འགྲོ་རྣམས་ཀྱང་མེད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ན་ཁ་ཟས་རགས་པ་ཡང་མེད་དོ། །མི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང ། བསམ་གཏན་གྱི་དགའ་བའི་ཟས་ཅན་ནོ། །མོས་པ་རླབས་པོ་ཆེས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པ་སྟེ། དེ་ན་ཐེག་པ་གཞན་གྱི་མིང་ཡང་མེད་དོ། །གང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་མི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གསེར་གྱི་ཅོད་པན་ཐོགས་ཤིང་དཔུང་རྒྱན་དང་རྣ་ཆས་བརྒྱན་པ། ལྷའི་ཁ་དོག་དང་གཟུགས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་ཤ་སྟག་གོ་།གང་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་དེ་དག་གི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ལ་གོས་ངུར་སྨྲིག་ཏུ་བཀའ་སྩལ་པ་ཡང་མེད་དེ། འདི་ལྟར་སེམས་ལ་རྙོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཡང་ཚངས་པའི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་སྤྱོད་ལམ་རབ་ཏུ་ཞི་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཕྱོགས་བཅུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ་བ་དེ་དག་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་དགའ་བ་དེ་ལ་བལྟ་བ་དང་ཕྱག་འཚལ་བ་དང ། བསྙེན་བཀུར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལྷས་རྣམ་པར་བལྟས་པ་དེར་ལྷགས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེའི་ཡོན་ཏན་དཀོད་པ་མཐོང་ནས་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་ཏེ། ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་ཆེད་དུ་བརྗོད་ཅིང་འདོང་ངོ ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན
83.266a
ཐམས་ཅད་མངོན་པར་དགའ་བ་དེ་ནམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་དེ་ན་ཏ་ལ་བརྒྱད་བཅུ་སྲིད་དུ་ནམ་མཁའ་ལ་མངོན་པར་འཕགས་ནས་ཚངས་པ་བཀོད་པའི་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་བཞུགས་ཏེ་ཆོས་སྟོན་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ནི་ཇི་ལྟར་ད་ལྟ་ང་བཞིན་དུ་མང་དུ་སྤྲོས་ཏེ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བས་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་མི་སྟོན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཉུང་ངུས་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་མདོར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་དག་ནི་ཟུར་ཙམ་གྱིས་གོ་བ་ཤ་སྟག་སྟེ། ཚིག་གཅིག་གིས་ཚིག་བརྒྱ་སྟོང་གི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང ། མངོན་པར་ཤེས་པ་སྒྲུབ་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང ། སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དཀོན་མཆོག་སྐར་མདའ་ལ་བརྩམས་ཏེ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་དགའ་བ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དཀོན་མཆོག་སྐར་མདས་འདི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཁོར་བ་ན་མཛེས་ཤིང་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཉེ་བར་འཚོ་བར་འགྱུར་ཞེས་གསོལ་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེས་ཚིག་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་ནས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བློ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ནི་འཁོར་བ་ན་མཛེས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་ནི་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཉེ་བར་འཚོ་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་དགའ་བ་དེས་བསྟན་པ་དེ་ལྟ་བུ་བཤད་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་ཆོས་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་འཐུན་པའི་བཟོད་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས
83.266b
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་དགའ་བ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དཀོན་མཆོག་སྐར་མདའ་དེས་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་མཛེས་པར་བགྱིད་པ་ལགས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་དགའ་བ་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དཀོན་མཆོག་སྐར་མདའ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བག་ཡོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་མཛེས་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་བག་ཡོད་པ་གང་ཞེ་ན། ཇི་ཙམ་དུ་ཆོས་རྣམས་སྒྲུབ་པ་ཡང་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་བག་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བག་ཡོད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱོར་བ་ཚད་མེད་པ་མཐར་གཏུགས་པས་གོ་ཆ་རྩོམ་པ་ཚད་མེད་པ་དང ། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྡུད་པས་སྦྱིན་པ་མི་ཟད་པ་ཚད་མེད་པ་དང ། མི་ལྷོད་ཅིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཚད་མེད་པ་དང ། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་དང་དུ་ལེན་པས་བཟོད་པ་ཚད་མེད་པ་དང ། སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ལས་ཀྱིས་བརྩོན་འགྲུས་ཚད་མེད་པ་དང ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཚད་མེད་པ་སྒྲུབ་པས་བསམ་གཏན་ཚད་མེད་པ་དང ། ཆགས་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཚད་མེད་པ་དང ། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པས་བྱམས་པ་ཚད་མེད་པ་དང ། ཕན་པའི་དངོས་པོས་སྙིང་རྗེ་ཚད་མེད་པ་དང ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པས་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཚད་མེད་པ་དང ། བདག་བདེ་བ་ལ་མི་ཆགས་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ཚད་མེད་པ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་བརྟན་པས
83.267a
དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཚད་མེད་པ་དང ། ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བས་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་ཅིང་སོགས་པ་ཚད་མེད་པ་དང ། ཡེ་ཤེས་ཚད་མེད་པས་སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་ཚད་མེད་པ་དང ། ཤེས་རབ་སྦྱོང་བས་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ཚད་མེད་པ་དང ། སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པའི་ཚུལ་ཤེས་པས་སེམས་ལ་འཇུག་པ་ཚད་མེད་པ་དང ། བྱམས་པ་ངེས་པས་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཚད་མེད་པ་དང ། སེམས་འདུལ་བས་དགོན་པ་ལ་གནས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་ཚད་མེད་པ་དང ། མྱུར་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་ཚོགས་ཚད་མེད་པ་སྟེ། དཀོན་མཆོག་སྐར་མདའ་ཆོས་འདི་དག་ནི་བག་ཡོད་པ་སྒྲུབ་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བག་ཡོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་མཛེས་པར་བྱེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བག་ཡོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བའོ། །བག་ཡོད་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གནས་སོ། །བག་ཡོད་པ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་བསགས་ཤིང་བསགས་པ་རྣམས་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་འཛིན་པའོ། །བག་ཡོད་པ་ནི་སྔོན་ཐོས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཆུད་མི་གཟོན་པའོ། །བག་ཡོད་པ་ནི་བསྡུ་བར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྡུད་པའོ། །བག་ཡོད་པ་ནི་སྒྲིབ་པའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྡུད་པའོ། །བག་ཡོད་པ་ནི་སྒྲིབ་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་འཛིན་པའོ། །བག་ཡོད་པ་ནི་མ་རིག་པའི་སྒོ་ངའི་སྦུབས་གཅོག་པའོ། །བག་ཡོད་པ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་འབར་བར་བྱེད་པའོ། །བག་ཡོད་པ་ནི་དབང་པོ་རྣམས་སྡོམ་པར་བྱེད་པའོ། །བག་ཡོད་པ་ནི་ལམ་ཉམ་ང་བ་ལས་ཀུན་དུ་སྲུང་བའོ། །བག་ཡོད་པ་ནི་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པར་སྤྱོད་པ་ལས་སྐུལ་བའོ། །བག་ཡོད་པ་ནི
83.267b
སྟོབས་ཏེ། སྟོབས་བཅུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བག་ཡོད་པ་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་སྟེ་མི་འཇིགས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བག་ཡོད་པ་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ཡེ་ཤེས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་འབྱུང་གནས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བག་ཡོད་པ་ནི་སྤྱི་བོར་ཕྱིན་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་དགའ་བ་དེས་འདི་ལྟ་བུ་བསྟན་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དཀོན་མཆོག་སྐར་མདར་གྱུར་པ་དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་ཁྱོད་དོགས་ཤིང་ཐེ་ཚོམ་ཟའམ། ཡིད་གཉིས་སུ་གྱུར་ན་ཡང་དེ་ལྟར་མི་བལྟའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཉིད་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དཀོན་མཆོག་སྐར་མདའ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་རྣམ་གྲངས་འདིས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་བག་ཡོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་མཛེས་པར་བྱེད་པ་དང ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་བག་ཡོད་པས་ཐོབ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་ནི་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་ཡང་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་ཤེས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ནུས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས
83.268a
ཀྱི་བུ་འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར། ལ་ལ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྤངས་པས། སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་ཚིག་གིས་ཤིན་དུ་གདམས་པས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར། ལ་ལ་ནི་འཇམ་པོས་ལ་ལ་ནི་ཚིག་རྩུབ་པོས། ལ་ལ་ནི་དེ་གཉིས་གས་ལ་ལ་ནི་འཇིགས་པར་བྱས་པས། ལ་ལ་ནི་འཇིགས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་བྱས་པས། ལ་ལ་ནི་བསླངས་པས། ལ་ལ་ནི་མ་བསླངས་པས། ལ་ལ་ནི་གནོད་པས། ལ་ལ་ནི་མི་གནོད་པས། ལ་ལ་ནི་ཟིལ་གྱིས་མནན་པས་ལ་ལ་ནི་ཟིལ་གྱིས་མ་མནན་པས། ལ་ལ་ནི་སྦྱང་བས། ལ་ལ་ནི་མི་སྦྱང་བས། ལ་ལ་ནི་ཚར་གཅད་པས། ལ་ལ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་ཕྱིར་སྦྱིན་པས། ལ་ལ་ནི་བླངས་པས། སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་ཡིད་དུ་འོང་བའི་གཟུགས་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་པས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་པ་དང ། ཆོས་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་པས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་གཟུགས་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་པས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་སྒྲ་དང ། དྲི་དང ། རོ་དང ། རེག་པ་དང ། ཆོས་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་པས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་སྤྱོ་བས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་རྟག་ཏུ་མཐོང་བས་ལ་ལ་ནི་མི་མཐོང་བས། སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲས། སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲས། ལ་ལ་ནི་དགེ་འདུན་གྱི་སྒྲས། ལ་ལ་ནི་མི་རྟག་པའི་སྒྲས། ལ་ལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའི་སྒྲས། ལ་ལ་ནི་བདག་མེད་པའི་སྒྲས། ལ་ལ་ནི་ཞི་བའི་སྒྲས། སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བཟོད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་བསམ་གཏན་དང ། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྒྲས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་སེམས
83.268b
ཅན་དམྱལ་བ་དང ། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་དང ། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་སྒྲས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །ལ་ལ་ནི་ལྷའི་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་སྒྲས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་གཏམ་གྱིས། ལ་ལ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པའི་གཏམ་གྱིས། ལ་ལ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གཏམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་སྦྱིན་པས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་གྱི་སྙན་པར་སྨྲ་བས་མ་ཡིན། དོན་སྤྱོད་པས་མ་ཡིན། དོན་འཐུན་པས་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་སྙན་པར་སྨྲ་བས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་གྱི། སྦྱིན་པས་མ་ཡིན་དོན་སྤྱོད་པས་མ་ཡིན། དོན་འཐུན་པས་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་དོན་སྤྱོད་པས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་གྱི། སྦྱིན་པས་མ་ཡིན་སྙན་པར་སྨྲ་བས་མ་ཡིན། དོན་འཐུན་པས་མ་ཡིན་སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་དོན་འཐུན་པས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་གྱི། སྦྱིན་པས་མ་ཡིན། སྙན་པར་སྨྲ་བས་མ་ཡིན། དོན་སྤྱོད་པས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་པོ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་ནང་གི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བས། ལ་ལ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བས། ལ་ལ་ནི་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བས་སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་ཆུང་མ་དང ། བུ་ཕོ་དང ། བུ་མོ་ཀུན་གཏོང་བས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་ལག་པ་དང ། རྐང་པ་དང་མིག་དང་མགོ་ཀུན་གཏོང་བས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་རྩེད་མོ་ལ་དགའ་བ་དང ། གླུ་དང་སིལ་སྙན་གྱིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །ལ་ལ་ནི་གཅིག་ཏུ་བདེ་བས། ལ་ལ་ནི་གཅིག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བས། ལ་ལ་ནི་དེ་གཉིས་གས། ལ་ལ་ནི་གཉིས་ག་མ་ཡིན་པས། སེམས
83.269a
ཅན་ལ་ལ་ནི་དགེ་སྦྱོང་དུ་སྤྲུལ་པས་འདུལ་བ། སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་དགེ་སློང་དང་དགེ་སློང་མ་དང་དགེ་བསྙེན་དང་དགེ་བསྙེན་མར་སྤྲུལ་པས་འདུལ་བ། སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་དང་ཁ་དོག་གིས་འདུལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་དང་སྐུ་བསྟན་པས་འདུལ་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པ་ཤེས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ནམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ལྟར་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བར་གྱུར་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པར་གྱུར་ཏེ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་མཁས་པར་གྱུར་པ་ན། དེ་ནས་གདོད་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ནུས་པའི་སྐལ་པ་དང་མཐུ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ནུས་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་དང ། བདག་བདེ་བ་ལ་མི་ཆགས་པ་དང ། དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པར་སྐུལ་བ་དང ། བསམ་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ནུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ནུས་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། བཀའ་བློ་བདེ་བ་དང་སྙན་པར་སྨྲ་བ་དང ། ངང་ཚུལ་གྱིས་འཇམ་པ་དང ། བཞིན་འཛུམ་ཞིང་ཁྲོ་གཉེར་མེད་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ནུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་སེམས
83.269b
ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ནུས་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པའི་སེམས་དང ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སེམས་དང་ཕན་པའི་དངོས་པོའི་སེམས་དང ། བདག་ཤིན་དུ་དུལ་བའི་སེམས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ནུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ནུས་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། བསམ་པ་དག་པ་དང་གཡོ་མེད་ཅིང་སྒྱུ་དང་བྲལ་བ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་བརྟན་པ་དང་ལེགས་པར་བྱས་པ་དང ། ཉེས་པར་བྱས་པ་བཟོད་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ནུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་རྣམ་གྲངས་འདིས་ཀྱང་འདི་ལྟར་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ནུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་བས་ཀྱང་ཆེས་གྲངས་མེད་པ་ཡངས་པ་ཚད་མེད་པ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བསྐལ་པ་དགའ་བྱེད་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞི་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དྲི་མ་མེད་པར་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ངོ ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞི་བ་དེ་ཡང་འབྱོར་པ། རྒྱས་པ་བདེ་བ། ལོ་ལེགས་པ་ཉམས་དགའ་བ། ལྷ་དང་མིས་རབ་ཏུ་གང་བར་གྱུར་ཏོ། །
83.270a
རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དྲི་མ་མེད་པར་སྣང་བ་དེའི་ཉན་ཐོས་ཀྱང་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དྲུག་འདུས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་འདུས་པར་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲི་མ་མེད་པར་སྣང་བ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གི་ཚེའི་ཚད་ནི་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཐུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་རྒྱལ་བུ་གཞོན་ནུ་ནོར་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་བཟང་བ། མཛེས་པ་བལྟ་ན་སྡུག་པ། མདོག་བཟང་པོ་རྒྱས་པ་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཞིག་བྱུང་སྟེ། བཙས་ནས་ལོ་བཅུ་དྲུག་ལོན་པ་དང ། དེ་གཟུགས་བཟང་བ་དང ། ལོངས་སྤྱོད་དང་སྐྱིད་པས་དྲེགས་ཤིང་ང་རྒྱལ་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲི་མ་མེད་པར་སྣང་བ་དེའི་གན་དུ་མི་འགྲོ། སྟེན་པར་མི་བྱད་སྙེན་པར་མི་བྱེད། རིམ་གྲོ་མི་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲི་མ་མེད་པར་སྣང་བ་དེ་འདི་སྙམ་དུ་དགོངས་ཏེ། མ་ལ་རྒྱལ་བུ་གཞོན་ནུ་ནོར་དཔལ་འདི་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་དེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའི་སྐལ་པ་ཡོད་ན་དེ་གཟུགས་དང ། ལོངས་སྤྱོད་དང་སྐྱིད་པས་རྒྱགས་དྲེགས་ཏེ་ང་རྒྱལ་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དྲུང་དུ་ཡང་མི་འོང་ན། གལ་ཏེ་དེ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བསྐུལ་ན་ནི་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དྲུང་དུ་འོང་ཡང་སྲིད་སྙམ་མོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲི་མ་མེད་པར་སྣང་བ་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་པོ་དེ་དག་བསྡུས་སོ། །བསྡུས་ནས་ཀྱང་རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ཁྱེད་ཀྱི་ནང་ནས་ཡིད་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བར་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི
83.270b
སྟོང་གི་བར་དུ་རྒྱལ་བུ་གཞོན་ནུ་ནོར་དཔལ་གྱི་ཁྱིམ་གྱི་སྒོར་འགྲོ་ཞིང་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་སྤངས། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ནི་དང་དུ་བླངས་ཏེ། དེ་ལས་ཐ་ན་ཀུན་དུ་སྨྲ་བ་འམ། ཡང་དག་པར་སྨྲ་བ་འམ་སྟན་ཙམ་ཡང་མི་རྙེད་ཀྱི་སྟེང་དུ་གཤེ་རྒྱ་ཞིང་ཚིག་ངན་པ་རྩུབ་པོ་མི་སྙན་པར་ཟེར་ཡང་སྤྲོ་བར་འགྱུར་བ་སུ་ཡོད་ཅེས་ཚུལ་ཤིང་བྲིམས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ཚུལ་ཤིང་བྲིམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་པོ་དེ་དག་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འགའ་ཙམ་ཡང་སྤྲོ་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་ཚུལ་ཤིང་ཐོགས་ཏེ། ལན་གཉིས་ལན་གསུམ་དུ་བྲིམས་ཀྱང་སུས་ཀྱང་མ་བླངས་པ་དང ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྩོན་འགྲུས་འབར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་དེ་ཉིད་དུ་འདུས་པར་གྱུར་ནས་འདུག་པ་དེ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས་པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲི་མ་མེད་པར་སྣང་བ་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲི་མ་མེད་པར་སྣང་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གི་བར་དུ་ཡིད་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བར་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་སྤངས། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ནི་ཇི་མི་སྙམ་པར་བགྱིད་དེ། རྒྱལ་བུ་གཞོན་ནུ་ནོར་དཔལ་གྱི་ཁྱིམ་དུ་མཆིའོ་ཞེས་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྩོན་འགྲུས་འབར་གྱིས་ཚིག་དེ་སྨྲས་མ་ཐག་ཏུ། དེ་ནས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་རབ་ཏུ་གཡོས་ནས་ལྷའི་བུ་བརྒྱ་སྟོང་གིས་ཀྱང་སྟེང་གི་བར་སྣང་ལས། ཀྱེ་མའོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་འབར་གྱིས་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོའི་གོ་ཆ་བགོས་པ
83.271a
འདི་ནི་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྩོན་འགྲུས་འབར་བ་དེ་རྒྱལ་བུ་གཞོན་ནུ་ནོར་དཔལ་གྱི་ཁྱིམ་དུ་སོང་སྟེ། ཁྱིམ་གྱི་སྒོ་དྲུང་ན་འདུག་པ་དང ། དེ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་དེས་མཐོང་ནས་གཤེ་རྒྱ་ཞིང་ཚིག་ངན་པ་རྩུབ་པོ་སྣ་ཚོགས་སྨྲས་ཏེ། དེ་ལ་ས་དང་རྡུལ་ཀྱང་གཏོར། དེ་ལ་ལག་པ་དང་དབྱུག་པ་དང ། བོང་བས་ཀྱང་བརྡེགས་སོ། །དེས་མཐོང་ཞིང་ཐོས་ཏེ། ལུས་ལ་རེག་ཅིང་ཚོར་བར་གྱུར་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་འབར་བ་འཁྲུག་པ་འམ། གཤེ་བ་འམ་ཁོང་ཁྲོ་བ་འམ། ཕྱིར་ལོག་པར་མ་གྱུར་གྱི་སྟེང་དུ་བརྩོན་འགྲུས་བརྟན་པའི་སྟོབས་རབ་ཏུ་བསྐྱེད་ནས་སྟོབས་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་དང ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡང་སྐྱེད་དེ་དེ་ལོ་སྟོང་ལོན་པ་དང ། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་གི་སྒོ་གང་གཅིག་ཏུ་ཞུགས་ཏེ། སྨད་པ་དང་བསྡིགས་པ་དང ། རྡེག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བར། དེ་ལོ་ཁྲི་ལོན་པ་དང་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་གི་སྒོ་ཁང་གཉིས་ཀྱི་ནང་དུ་ཞུགས་སོ། །དེ་ལོ་ཉི་ཁྲི་ལོན་པ་དང་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་གི་སྒོ་ཁང་གསུམ་པའི་ནང་དུ་ཞུགས་པ་ནས། ལོ་བདུན་ཁྲི་ལོན་པ་དང་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་གི་སྒོ་ཁང་དྲུག་པའི་ནང་དུ་ཞུགས་སོ། །དེ་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ལོན་པ་དང་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་གི་སྒོ་ཁང་བདུན་པའི་ནང་དུ་ཞུགས་པ་དང ། དེ་ནས་གདོད་རྒྱལ་བུ་གཞོན་ནུ་ནོར་དཔལ་དེས་ཚིག་སྟེར་ཏེ། དགེ་སློང་ཁྱོད་ཅི་འདོད་ཅི་ཞིག་ཚོལ། ཁྱོད་ལ་ཅི་དགོས་སྨྲོས་ཤིག་དང ། ཅི་ནུས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །རྒྱལ་བུ་གཞོན་ནུ་དེ་དགེ་སློང་དེ་ལ་ངོ་མཚར་ཆེན་པོའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེས་ནས་ཇི་ཙམ་དུ་དགེ་སློང་དེས་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བ་མནགས་ནུས་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཏོ་སྙམ་མོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྩོན་འགྲུས་འབར་བ་དེས་རྒྱལ་བུ་གཞོན་ནུ་ནོར་དཔལ་དེ
83.271b
སེམས་རབ་ཏུ་དང་བར་ཤེས་ནས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་སྨྲས་སོ། །ཟས་དང་སྐོམ་དང་གོས་དང་བཟའ་བ་རྣམས། །གཞོན་ནུ་བདག་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཡང་མེད། །ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ནི་ཉེར་གཞག་ནས། །བདག་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཕོ་ཉར་འདིར་འོངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་དོན་མཛད་དྲང་སྲོང་ཆེར་བྱུང་བ། །མི་མཆོག་དྲི་མ་མེད་པར་སྣང་ཞེས་བྱ། །དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མཐར་འབྱིན་ཆོས་སྟོན་ཏེ། །སེམས་ཅན་གང་གིས་ཐོས་པས་མི་འཆི་འཐོབ། །བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་བྱེ་བ་གྲངས་མེད་ན། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་བརྒྱ་ལམ་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ད་ལྟར་འཇིག་རྟེན་མུན་ནག་སྒྲོན་གྱུར་པ། །ཡོན་ཏན་དམ་པ་མངའ་བ་དེ་སྐྱེས་ན། །ཁྱོད་ནི་འདི་ན་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ཆགས། །གཟུགས་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ལ་རྟག་ཏུ་མྱོས། །སྐྱིད་མྱོས་དེ་བཞིན་རྒྱལ་སྲིད་མྱོས་པས་ན། །ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བར་ཡོང་མི་འགྲོ། །ལོངས་སྤྱོད་མི་རྟག་དེ་བཞིན་རྒྱལ་སྲིད་སྲོག་།རྩཝ་རྩེའི་ཟིལ་ཐིགས་འདྲ་ཞེས་རྒྱལ་བས་གསུངས། །གང་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཐོས་ཀྱང་མྱོས་འགྱུར་བ། །དེ་ནི་རྒྱལ་བུ་ཁྱོད་ཀྱི་ཆ་མ་ཡིན། །ཁྱོད་ནི་འདི་ན་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཞུགས་ལ། །སེམས་ཅན་དག་ཀྱང་གཉེར་ཏེ་གྲོལ་བར་གྱིས། །ཁྱོད་བདག་ད་ལྟར་འདོད་པའི་བྲན་གྱུར་ན། །ཇི་ལྟར་མྱོས་པས་སྐྱེ་བོ་འདུལ་བར་འགྱུར། །ང་རྒྱལ་སྤོངས་ཏེ་ཉོན་མོངས་རྣམས་སོལ་ལ། །ད་ནི་རྒྱལ་བའི་དྲུང་དུ་འགྲོ་བར་གྱིས། །བརྩོན་འགྲུས་བསྐྱེད་དེ་འཇིག་རྟེན་སྙིང་བརྩེ་གྱིས། །ཕྱི་མའི་དུས་ན་གདུང་བར་གྱུར་ཏ་རེ། །རྒྱལ་བུས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་ཐོས་ནས། །ང་རྒྱལ་སྤོངས་ཏེ་གུས་པ་རབ་བསྐྱེད་ནས། །བརྩོན་འགྲུས་འབར་བའི་རྐང་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །གང་སྔོན་བདག་གིས་གནོང་བགྱིས་བཟོད་པར་གསོལ། །བདག་ནི་རྒྱལ་སྲིད་ཐམས་ཅད་སྤང་བར་བྱ། །འདོད་དང་དེ་བཞིན་ལོངས་སྤྱོད་ཀུན་མི་ཚོལ། །ང་རྒྱལ་ཐ་བའི་སྐྱོན་དང་དྲེགས་སྤངས་ཏེ། །མྱུར་དུ་བདེ་བར
83.272a
གཤེགས་པའི་གན་དུ་འགྲོ། །དེ་ནི་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་བརྒྱད་བཅུས་བསྐོར། །མེ་ཏོག་ན་བཟའ་སྤོས་དང་བདུག་པ་ཐོགས། །དྲི་མ་མེད་པར་སྣང་བ་སྐྱེས་བུ་མཆོག་།རྒྱལ་བ་དེ་ཡི་དྲུང་དུ་ཉེ་བར་སོང ། །བདེ་བར་གཤེགས་ཀྱི་གན་དུ་ཕྱིན་ནས་ཀྱང ། །ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་དེ་ནས་མཆོད་བྱས་ཏེ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཡི་སྤྱན་སྔར་འདུག་།རྒྱལ་བུ་དེ་ཡིས་ཚིག་ནི་འདི་སྨྲས་སོ། །གང་ཕྱིར་སྐྱོ་མེད་སེམས་ཀྱིས་བསྐུལ་བས་ན། །བརྩོན་འགྲུས་འབར་བ་བདག་གི་སྟོན་པ་མགོན། །ཇི་ལྟར་དེ་ནི་མཆོད་པའི་འོས་ལགས་ན། །དེ་ལ་ལན་དུ་ཕན་པ་བགྱིད་མི་ནུས། །བདག་ནི་འཇིག་རྟེན་མགོན་ལ་བཟོད་པར་གསོལ། །ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་ལ་གུས་པ་གང་མ་བགྱིས། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་དེ་རིང་སོ་སོར་བཤགས། །བདག་གི་ནོངས་པ་འཇིག་རྟེན་མགོན་མཁྱེན་མཛོད། །སེམས་ཅན་དོན་དུ་སྙིང་རྗེ་བསྐྱེད་ནས་སུ། །བདག་ནི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་རབ་ཞུགས་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་དམ་མཆོག་མ་ཐོབ་བར་དུ་ནི། །སླན་ཆད་བག་མེད་སྤྱོད་པ་མི་བགྱིའོ། །རྒྱལ་བུ་དེ་ཡིས་རྒྱལ་སྲིད་རྣམ་སྤངས་ཏེ། །སེམས་ཅན་བྱེ་བ་བརྒྱད་བཅུ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐོར། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་འདི་ནི་ཡོངས་ཚོལ་ཞིང ། །མངོན་བྱུང་རྒྱལ་བའི་བསྟན་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང ། །རྒྱལ་བས་དེ་དག་གི་ནི་བསམ་མཁྱེན་ནས། །བྱང་ཆུབ་ལམ་མཆོག་རབ་ཏུ་བསྟན་པས་ན། །ཆོས་ཐོས་སེམས་ཅན་རྟག་ཏུ་དག་པ་རྣམས། །ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་རྗེས་འཐུན་བཟོད་པ་ཐོབ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་བསྐལ་པ་འམ་བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲི་མ་མེད་པར་སྣང་བ་དེའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཅིང ། གང་ཆོས་བསྟན་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དེ་ཡོངས་སུ་བརྗོད་ཀྱང་ཡོན་ཏན་གྱི་མཐའ་ཟད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་འབར་བ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་པ་དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་དོགས་ཤིང་ཐེ་ཚོམ་ཟ་འམ། ཡིད་གཉིས་སུ་གྱུར་ན་དེ
83.272b
ལྟར་མི་བལྟའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ང་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་འབར་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་རྒྱལ་བུ་གཞོན་ནུ་ནོར་དཔལ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་པ་དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་དོགས་ཤིང་ཐེ་ཚོམ་ཟ་འམ། ཡིད་གཉིས་སུ་གྱུར་ན་ཡང་དེ་ལྟར་མི་བལྟའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་འདི་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་རྒྱལ་བུ་གཞོན་ནུ་ནོར་དཔལ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་ཞིང་འདི་ལྟར་ཤིན་དུ་སྟོབས་དང་ལྡན་ཏེ་བརྩོན་འགྲུས་ཉེ་བར་སྟོན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་འདོད་པས་ཅི་ནས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་འབར་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལས་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྡུད་པར་འགྱུར་བའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། བདུད་ཀྱི་ལས་ལས་ཤིན་དུ་འདའ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལས་དང ། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་བརྒྱན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལས་དང ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལས་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྡུད་པར་འགྱུར་བའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་འགྱུར་བ་བཞི་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། བསམ་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང ། དབང་པོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང ། ནད་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པའི་སྨན་སྦྱིན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང ། ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི
83.273a
བར་བྱེད་པ་མི་འཁྲུགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལས་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེས་གཙུག་གི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་གང་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བས་མངོན་པར་གྲུབ་པ། གང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བཅུ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་རབ་ཏུ་བཀང་བས་ཀྱང་རིན་དུ་མི་བཟོད་པའི་གཙུག་གི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕུལ་ནས་ཚིག་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གི་གཙུག་ན་མཆིས་པའི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕུལ་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འདིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་སྤྱི་གཙུག་བལྟར་མི་སྣང་བ་ཐོབ་པ་དང ། བདག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྤྱི་བོར་གྱུར་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དེ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག་།དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་འཛུམ་པ་མཛད་དོ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ། ནམ་འཛུམ་པ་མཛད་པ་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་གྱི་སྒོ་ནས་འོད་ཟེར་ཁ་དོག་དུ་མ་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་འདི་ལྟ་སྟེ། སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་དང་དམར་པོ་དང་དཀར་པོ་དང ། ལེབ་རྒན་དང་ཤེལ་དང་དངུལ་གྱི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་བྱུང་སྟེ། དེ་དག་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པ་དེ་དག་འོད་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་བྱས་ནས་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བར་དུ་མངོན་པར་འཕགས་ཏེ་ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་རྣམས་ཀྱི་གཟི་བརྗིད་ཀྱང་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་བྱས་ནས་སླར་ལོག་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མས་བསྐོར་བ་བྱས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དབུའི་གཙུག་ཏུ་ནུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤོབས་པ་མྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས་པུས
83.273b
མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་གཙུགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་འཛུམ་པ་མཛད་པའི་དོན་ཞུས་སོ། །མི་མཉམ་མཉམ་པ་དམ་པ་འཇིག་རྟེན་མིག་སྦྱིན་འཇིག་རྟེན་མཆོག་།ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་སྲས་དབང་པོ་ཞི་ཞིང་དྲི་གསུམ་དྲི་མ་སྤངས། །མཚུངས་མེད་མཚུངས་འདས་བྱམས་པས་འཕགས་པ་རྒྱལ་བ་རི་རབ་བཞིན། །ཅི་སླད་འདིར་འཛུམ་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་གནས་བདག་ལ་ལུང་བསྟན་གསོལ། །གྱ་གྱུ་མི་མངའ་རབ་ཏུ་མཉེན་ལ་ཤིན་དུ་སྙམ་པའི་གསུང ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་བདེ་རབ་སྦྱིན་པ་དྲན་མཆོག་བློ་གྲོས་ཐུགས། །བདེ་གཤེགས་མོས་པ་མཆོག་དང་བདེན་པ་ལྷ་དང་མིས་མཆོད་པ། །ཅི་སླད་འཛུམ་པ་འདི་མཛད་ཕན་པ་མཛད་པས་བསྟན་དུ་གསོལ། །སྟོབས་བཅུའི་སྟོབས་མངའ་མདོམ་གང་འོད་དང་བསོད་ནམས་གཟི་བརྗིད་འོད། །འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སེང་གེ་ལྟ་བུར་རབ་སྒྲོགས་རྒོལ་བ་བཅོམ། །ཐུབ་པ་སྲིད་གསུམ་ཁྱོད་དང་མཉམ་པ་འམ་ལྷག་པ་གང་ཡང་མེད། །ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཅི་སླད་འཛུམ་པ་མཛད་པ་བསྟན་དུ་གསོལ། །རབ་ཏུ་བཞད་ཅིང་མཆོག་ཏུ་དགྱེས་པ་ཤིན་དུ་དྲི་མེད་ཞལ། །ཟླ་བ་ལྟ་བུར་ནམ་མཁར་གཤེགས་ནས་ཕྱོགས་བཅུ་ལམ་མེ་བར། །མུན་པ་བཅོམ་ཞིང་རྡུལ་བཅོམ་འོད་དང་དཔལ་ནི་རབ་རྒྱས་པ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་འཛུམ་མཛད་ཕན་པ་མཛད་པས་བཀའ་སྩོལ་ཅིག་།གསེར་རི་འོད་འདྲ་བརྟུལ་ཞུགས་གྲུབ་པ་བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་འཕྲོ། །མཁས་པ་རྟག་ཏུ་རབ་བསྔགས་འཇིག་རྟེན་ངོ་མཚར་མཆོད་པར་འོས། །སྲིད་པའི་དམ་པ་འཇིག་རྟེན་འདས་པ་སྦྱིན་གནས་མི་ཟད་ཅིང ། །ནམ་མཁའི་ངོས་རབ་སྣང་བར་ཤཱཀྱ་སེང་གེའི་འཛུམ་པ་བསྟན། །ལྷ་དང་མིས་མཆོད་ཁྱོད་འདྲ་ས་དང་ལྷ་ཡུལ་དག་ན་འང་མེད། །ཡིད་མཉམ་མོས་པ་མཉམ་པ་ཁྲེལ་ཡོད་དཔལ་གྱིས་རབ་ཏུ་རྒྱས། །ཡོན་ཏན་བརྒྱ་རྣམས་ཤིན་དུ་རྒྱས་པའི་མཚན་ནི་རབ
83.274a
རྫོགས་པ། །བདེ་གཤེགས་འཛུམ་པ་མཛད་པ་ཐུབ་པ་དམ་པ་བཀའ་སྩོལ་ཅིག་།ཀུན་དུ་ཁྱོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དུས་གསུམ་ཆགས་པ་མེད་པར་འཇུག་།སེམས་དང་ཡིད་སྦྱོར་དབང་པོ་གང་དང་སེམས་ཅན་བསམ་པ་གང ། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་བསམ་པ་ཅི་འདྲ་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མཁྱེན། །མི་ཡི་སེང་གེས་གང་སླད་འཛུམ་མཛད་རིགས་དོན་བདག་ལ་གསུངས། །ནམ་མཁར་གནས་པའི་ལྷ་མང་ཡིད་ཀྱང་རབ་ཏུ་དགའ། །མིའི་ཚོགས་ས་ལ་གནས་པ་ཐལ་སྦྱར་ཕྱག་འཚལ་གྱིས། །གང་ཐོས་ལྷ་མི་མུན་པའི་རྡུལ་རྣམས་སེལ་འགྱུར་པ། །མི་མཆོག་གིས་ནི་བདུད་རྩིའི་རོ་མཆོག་དབྱེ་བར་གསོལ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྤོབས་པ་མྱུར་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེ་འདིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྤྱི་བོར་གྱུར་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆེད་དུ་གང་གཙུག་གི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕུལ་བ་མཐོང་ངམ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ངོ ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེ་འདིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་མཉེས་པར་བྱས། སྟི་སྟང་དུ་བྱས་བཙུན་པར་བྱས། རི་མོར་བྱས་ཤིང་མཆོད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་དེ། སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་ཀྱང་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དག་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེ་འདི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་ན་བསྐལ་པ་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འོད་དྲི་མ་མེད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ
83.274b
འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རིན་པོ་ཆེ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བར་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་ངོ ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འོད་དྲི་མ་མེད་པ་དེའི་ས་གཞི་ནི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དུ་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ནས་འོད་གང་བྱུང་བ་དེས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །འོད་དེ་ཡང་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ལྟ་བུར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་གང་དག་འོད་དེས་རིག་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་གཟིར་བར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འོད་དྲི་མ་མེད་པ་དེ་ཡང་འབྱོར་པ། རྒྱས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འབའ་ཤིག་གི་གནས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིན་པོ་ཆེ་མ་གཏོགས་པར་རིན་པོ་ཆེ་གཞན་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་མིང་རིན་པོ་ཆེ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མངོན་པར་ཤེས་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གི་ལོངས་སྤྱོད་དང་ཀུན་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བསམས་པ་ཙམ་གྱིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེར་ལྷ་དང་མི་འབྱུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ན་མི་ཁོམ་པ་དང་ངན་སོང་རྣམས་ཀྱི་མིང་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེ་འབྱུང་བ་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་མ་གཏོགས་པར་རྒྱལ་པོ་གཞན་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ལྷ་དང་མི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ན་བུད་མེད་དང་འཁྲིག་ཅིང་འདུ་བའི་མིང་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ན་སེམས་ཅན་ལོང་བ་འམ། ཞར་བ་འམ་ཞ་བོ་འམ། སྒུར་པོ་འམ། ཡན་ལག་མ་ཚང་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡང་མེད་དེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལུས་མཚན་གྱིས་ལེགས་པར་བརྒྱན་པར་འགྱུར་རོ། །
83.275a
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཡང་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེའི་ཚད་ཀྱང་བསྐལ་པ་བར་མ་བཞི་བཅུ་རྩ་གཉིས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པ། ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་མ་གཏོགས་པར་གཏམ་གཞན་སྟོན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དབང་པོ་རྣོ་སྟེ་ཟུར་ཙམ་གྱིས་གོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་སྒོའི་ཚིག་རེ་རེས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ལ་རྡོ་རྗེའི་ཚིག་གི་གཟུངས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་རྡོ་རྗེའི་ཚིག་གི་གཟུངས་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚིག་གཅིག་གིས་ཚིག་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པའོ། །ཚིག་གཅིག་པོ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚིག་མི་ཟད་པའོ། །ཚིག་མི་ཟད་པ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ཚིག་མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་ཟད་པར་བྱེད་མི་ནུས་པའོ། །ཚིག་མི་ཟད་པ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་མི་ཟད་པ་སྟེ། ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཞུགས་ན་ཡི་གེའི་འབྲུ་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡི་གེ་ཐམས་ཅད་ནི་མི་ཟད་པ་སྟེ། ཡི་གེ་འབྲུ་གཉིས་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་ཐོས་པར་བྱ་མི་ནུས་སོ། །ཡི་གེའི་འབྲུ་རེ་རེ་ནས་བརྗོད་ཀྱི་ཡི་གེ་ཡང་ཡི་གེ་གཉིས་དང་འབྲེལ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཚིག་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་པའི་ཚིག་སྟེ། གང་རྣམ་པར་རིག་པའི་ཚིག་དེ་ཡང་རྣམ་པར་རིག་པའི་ཚིག་ཅེས་རྟོག་པར་མི་བྱེད་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཚིག་དེ་མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་དགོས་པ་བྱེད་དེ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་རྡོ་རྗེའི་ཚིག་གི་གཟུངས་ལ་འཇུག་པའོ། །དེ་ལྟར
83.275b
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེ་འབྱུང་བ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ལ་རྡོ་རྗེའི་ཚིག་གི་གཟུངས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་བསྐལ་པ་འམ་བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འོད་དྲི་མ་མེད་པ་དེའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཅིང ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིན་པོ་ཆེ་འབྱུང་བ་དེའི་ཆོས་བསྟན་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དེ་ཡོངས་སུ་བརྗོད་ཀྱང་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པ་ཟད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྣམ་པ་བཀོད་པ་ཚད་མེད་པ་དེ་སྙེད་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེས་བདག་ཉིད་ལུང་བསྟན་པ་ཐོས་ནས་དགའ་མགུ་ཡི་རངས་ཤིང་རབ་ཏུ་དགའ་སྟེ། བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚུལ་དང་འཐུན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གིས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཅིང་ཐམས་ཅད་གཟིགས། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་ཕ་རོལ་གཤེགས། །འཁྲུལ་པའི་སྐྱོན་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤིན་དུ་འདས། །ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་ཁྱོད་རེ་མཚར། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་དེ་སྙེད་ལ། །བདག་གིས་སྔོན་མཆོད་གང་བགྱིས་པ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་མཁྱེན། །འདས་དང་མ་འོངས་དུས་རྣམས་དང ། །དེ་བཞིན་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡི། །བདག་གི་སྤྱོད་དང་དེ་བཞིན་དུ། །སྲོག་ཆགས་ཀུན་གྱི་རབ་ཏུ་མཁྱེན། །ཐུབ་པ་ཅི་འདྲ་དེ་འདྲ་བར། །འཇིག་རྟེན་སངས་རྒྱས་བདག་འགྱུར་ཞེས། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བདག་ལུང་བསྟན། །བདག་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཡོད་མ་མཆིས། །ས་རྣམས་ཐམས་ཅད་འགགས་ཀྱང་གདའ། །ཉི་ཟླ་མཁའ་ལས་ལྷུང་ཡང་གདའ། །བཅོམ་ལྡན་ཁྱོད་ཀྱི་ཞལ་སྒོ་ནས། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གསུང་མི་འབྱུང ། །ཡེ་ཤེས་ལྡན་ལ་ཤེས་རབ་ཆེ། །དེས་ནི་བདག་ལ་བདེན་ཚིག་གིས། །
83.276a
བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ལུང་བསྟན་པས། །སངས་རྒྱས་བླ་ན་མེད་པར་འགྱུར། །ཐུགས་ཀྱིས་ཡིད་ནི་མཁྱེན་པས་ན། །བདག་གི་སྤྱོད་པ་ཅི་འདྲ་དང ། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ཡང་ཅི་འདྲ་བར། །དེ་འདྲ་ཉིད་དུ་ཀུན་བསྟན་ཏོ། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས། །ཐེ་ཚོམ་མ་མཆིས་དབང་པོ་ཚིམ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པའི་རྒྱུར། །མཆོག་གི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པར་བགྱི། །བདག་གི་སྤྱོད་པ་ཅི་འདྲ་བ། །སྔོན་གྱི་མཐར་ནི་རྣམ་སྦྱངས་པ། །དེ་བས་ཤིན་དུ་དཔག་ཡས་པར། །བདག་གི་སྤྱོད་པ་སྦྱང་བར་བགྱི། །འདི་ནི་ལེ་ལོས་མི་འདའ་བས། །བརྩོན་འགྲུས་བརྟན་པའི་སྤྱོད་པ་འདི། །ཞུམ་པ་མ་མཆིས་སེམས་ཀྱིས་སུ། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པར་བགྱི། །བདག་ནི་བྱང་ཆུབ་ལུང་བསྟན་པ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་སྤྲོ་བ་སྩལ། །ཇི་སྲིད་འདྲེན་པར་མ་གྱུར་པ། །དེ་སྲིད་བརྩོན་འགྲུས་མི་གཏོང་ངོ ། །རྟག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་གཞོལ་ཏེ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གཉེར་བར་བགྱི། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་དོན་དུ་བཙལ། །དེ་དག་བདག་གིས་བསྐྱང་བར་བགྱི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བསྟན་པ་འདི་བཤད་པ་ན་སྲོག་ཆགས་སྟོང་ཕྲག་བདུན་བཅུ་རྩ་གཉིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འོད་དྲི་མ་མེད་པར་སྐྱེ་བར་སེམས་ཀྱིས་སྨོན་དེ་ཚིག་འདི་སྐད་ཅེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནམ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེ་འབྱུང་བ་དེས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་དེ་ན་བདག་ཅག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་པ་དང ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་སྐྱེ་བར་ལུང་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཟུང་ཤིག་།ཆོངས་ཤིག་ལྷོགས་ཤིག་ཀུན་ཆུབ་པར་གྱིས་ཤིག་།གཞན་དག་ལ་ཡང
83.276b
རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ཅིག་།ཀུན་དགའ་བོ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཆང་ངམ། ཀློག་པ་དེ་དག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ང་ལུང་སྟོན་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ལོ་སྟོང་དུ་ཅི་བཞེད་ཅེས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་བས། རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་གིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམས་གྲངས་འདི་ཐོས་ནས་མོས་ཏེ། འཆང་ངམ་ཀློག་གམ། དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ནན་ཏན་བྱེད་ན། འདི་ནི་དེ་བས་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་སྟེ། ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཟུང་ལགས་ན་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིའི་མིང་ཅི་ལགས། འདི་ཇི་ལྟར་བཟུང་བར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཟུང་ཤིག་།དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མན་ངག་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་ཟུང་ཤིག་།གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེས་ཞུས་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་ཟུང་ཤིག་།བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཙུག་ན་རིན་ཆེན་དང ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་དང ། ལྷ་དང་མི་དང ། ལྷ་མ་ཡིན་དང་དྲི་ཟར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡི་རངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལེའུ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལས། གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེས་ཞུས་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ་བཞི་བཅུ་རྩ་བདུན་པ་རྫོགས་སོ།། །། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཀ་མལ་ཤཱིལ་དང །
83.277a
ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙྪ་བ་བན་དེ་དྷརྨཱ་ཏཱ་ཤཱི་ལས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་སྐད་གསར་ཆད་ཀྱིས་ཀྱང་བཅོས་ནས་གཏན་ལ་ཕབ་པ།